W czwartek 11 sierpnia w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Wejście w historię”. Tym razem zaprezentowano eksponaty związane z podporucznik Marią Orlicz.
Rzeczniczka prasowa M2WŚ Zuzanna Szwedek-Kwiecińska poinformowała PAP w czwartek, że zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku Marek Szymaniak podczas spotkania z cyklu „Wejście w historię” podkreślił heroizm właścicielki prezentowanych zabytków – zarówno w czasie wojny, jak i przed jej wybuchem.
ŻOŁNIERZ I NAUCZYCIEL
– Pani podporucznik Maria Orlicz (…) w czasie II wojny światowej dzielnie, odważnie, heroicznie wypełniała obowiązki żołnierza Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej. Jednakże do tej roli przygotowywała się już na długo przed wybuchem wojny, świadomie uczestnicząc w przysposobieniu wojskowym kobiet. Warte podkreślenia jest również to, że pani Maria była nauczycielem języka polskiego, co z kolei znalazło swój wyraz w spuściźnie pozostawionej przez nią po pobycie w piekle na ziemi, jakim był obóz koncentracyjny Ravensbrück – mówił Szymaniak.
Następnie o Marii Orlicz opowiedziała jej córka Antonina Orlicz. – Mama przeżyła dzięki Matce Boskiej. Wiadomo, że kobiety przechodziły przez bramę obozu nagie, a mama ukryła obrazek z jej wizerunkiem pod pachą, tym samym wchodziła z nim do obozów… I mama przeżyła. Jak to inaczej rozumieć, prawda? – powiedziała córka Marii Orlicz.
(Fot. MIIWŚ)
NOWE EKSPONATY
Wśród przedmiotów przekazanych przez córkę Marii Orlicz znalazły się: odznaka Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Polska przed 1939 r., różaniec z chleba ręcznie wykonany w KL Ravensbrück, winkiel z literą P oraz numer obozowy z KL Buchenwald-Meuselwitz oraz pamiątkowa, kombatancka odznaka pułkowa 35. Pułku Piechoty AK.
(Fot. MIIWŚ)
PAMIĄTKI SPRZED LAT, ALE WAŻNE DZIŚ
– Przyglądając się dzisiaj rano tym pamiątkom, zadawałem sobie pytanie, dlaczego one są ważne dzisiaj dla nas? Czy stanowią tylko i wyłącznie relikt przeszłości, czy też mają nam coś ważnego do powiedzenia. Nam współczesnym, którym zależy na świadomym budowaniu przyszłości. Budowaniu przyszłości w oparciu o wartości patriotyczne, niepodległościowe. Odznaka przysposobienia wojskowego kobiet to symbol poświęcenia młodej kobiety dla ojczyzny. Przygotowywania się do obrony jej w sytuacji jeszcze, kiedy wówczas jak się wydawało, że nic jej nie zagraża. Dopiero co wówczas Polska odzyskała niepodległość – mówił dr Marek Szymaniak, zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. – Różaniec z chleba ręcznie wykonany w obozie koncentracyjnym to oczywiście symbol religijny. Wykonany w rzeczywistości strasznej, piekielnej, ale wykonany w konkretnym celu, po to żeby nieść ze sobą nadzieję, by nie poddawać się zwątpieniu i by wzmacniać w sobie poczucie odwagi nawet wydawałoby się że w beznadziejnej sytuacji – dodał.
Szymaniak mówił też o kolejnych dwóch strasznych pamiątkach, jakimi są winkiel i numer obozowy.- To oczywiście symbole deptania godności człowieka przez okupanta niemieckiego, ale nie tylko w tym wyraża się ich wartość historyczna. Patrzę na nie jako na rzeczy, które jak się ostatecznie okazało są symbolami zwycięstwa ludzkiej godności nad pogardą, którą zgotowali ludzkości Niemcy. I jeszcze pamiątkowa kombatancka odznaka pułkowa 35 Pułku Piechoty Armii Krajowej. Czy to tylko nie ma pamiątka po uczestnictwie w strukturach konspiracyjnych? Również tak, ale przede wszystkim jest to symbol, że Rzeczpospolita Polska zawsze upomina się o swoich bohaterów i żołnierzy. Nigdy o nich nie zapomina.
WEJŚCIE W HISTORIĘ
– Jest to kolejna edycja naszej akcji „wejście w historię”. My co kilka miesięcy pokazujemy różne ciekawe eksponaty pochodzące głównie z naszych zbiorów. Chcemy przypomnieć ważne postacie, wydarzenia historyczne związane głównie z okresem 2 wojny światowej. Tym razem pokazujemy sylwetkę Pani Marii Orlicz, która była przedwojennym nauczycielem, aktywistką zaangażowaną w wojskowe szkolenie kobiet. W czasie wojny działała w konspiracji, uczestniczyła w powstaniu Warszawskim. Pod koniec wojny była też więźniarką niemieckich obozów koncentracyjnych. Pisała liczne dzieła. W dzisiejszych czasach może to być inspirujący przykład do takiej aktywności państwowej – wyjaśniał kierownik działu zbiorów Wojciech Łukaszun.
„Wejście w historię” to akcja, w ramach której na poziomie -1 Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (przy wejściu głównym) prezentowane są eksponaty związane z aktualnymi rocznicami, wydarzeniami wojennymi lub zagadnieniami okresu wojny i okupacji. Ideą cyklu jest przede wszystkim pokazanie eksponatów na co dzień nieobecnych w przestrzeni muzeum, a związanych z interesującym zdarzeniami i osobistymi historiami.
PAP/Aleksandra Trembicka/raf
