Pierwszego listopada w trasę wyruszył ponownie Autobus SOS. Ciepła zupa, chleb, opieka ratownika medycznego i porada streetworkera lub pracownika socjalnego – to oferta skierowana do osób w kryzysie bezdomności. Pierwszy przystanek znajduje się przy kościele św. Jerzego w Sopocie, ostatnim jest ogrzewalnia przy ulicy Mostowej w Gdańsku. Akcja wznawiana jest na okres zimowy po raz ósmy. Prowadzi ją Towarzystwo Wspierania Potrzebujących „Przystań”, a współfinansują samorządy Gdańska i Sopotu.

Pojazd nie różni się wyglądem od zwykłego autobusu miejskiego, rozpoznać można go po napisie „S.O.S” wyświetlanym na przednim i tylnym panelu, gdzie w innych autobusach wyświetlane są numery linii. Po prawej stronie, przy środkowych drzwiach znajduje się duży gastronomiczny termos z zupą, podobny do tych, które wożą firmy cateringowe, obok stoją paczki z chlebem, w tyle jest apteczka z plastrami, bandażami i środkami dezynfekującymi oraz pakunki z ubraniami.

Zupa nalewana jest do papierowych misek, każdy dostaje dodatkowo dwie kromki chleba i jeśli chce, może przyjść po repetę. Potrzebujący z Sopotu mówią, że czekali na wznowienie działania autobusu. Choć dodają, że nie chcą jechać do ogrzewalni. Na pytanie „dlaczego?” cześć z nich odpowiada wymijająco. Powody są różne, ale jednym z nich jest alkohol, którego w ogrzewalni pić nie wolno.

„ŚPIĘ W ŚMIETNIKU”

– Śpię w śmietniku. Na ulicy jestem od 20 lat. Niejeden by nie wytrzymał psychicznie, ja jakoś żyję. Pandemię spędziłem pod balkonem, tu niedaleko, ale dwa lata temu wstawili kraty i musiałem poszukać czegoś innego. Do noclegowni nie jadę, wolę zostać w Sopocie. Jak wszystko zostawię, to mnie okradną – mówi Anatol.

– Miałem żonę, ale zostawiła mnie, kiedy pracowałem w Norwegii. Wróciłem do Polski i okazało się, że niczego nie mam, tylko gitarę. Jestem z Gdyni, ale przyjeżdżam do Sopotu, gram, wpada kilka groszy. Kupuję sobie rzeczy w lumpeksie, chodzę do Caritasu na obiad. Mieszkam na strychu, płacę za to. Na ulicy jestem 12 lat – opowiada Mirek, chwaląc się przy tym, że norweska telewizja zrobiła o nim reportaż.

Obydwaj mężczyźni są po pięćdziesiątce. Zaznaczają, że przetrwać bez domu można, ale dopóki jest się zdrowym i jeśli nie nadużywa się alkoholu.

– Ja jestem w takiej sytuacji od 6 tygodni. Mam 70 lat. Chodzę o kulach. Nie dostanę pracy. Nie wiem, gdzie teraz pójdę. Zjem zupę, a potem? Póki jest taka pogoda, da się jeszcze gdzieś przycupnąć – mówi kobieta, prosi, by nie podawać jej imienia.

Dla takich osób miasta prowadzą długofalowe programy, pracownicy socjalni robią obchody, nakłaniają do zmian, ale wychodzenie z bezdomności, jak zaznaczają specjaliści, to proces. Doraźna pomoc, taka jak Autobus SOS czy noclegownie, pomaga uniknąć tragedii powodowanej wyniszczeniem i chłodem.

47 POTRZEBUJĄCYCH

– Autobus już ósmy raz, jak co roku w okresie jesienno-zimowym, jedzie tą samą trasą. Pierwszy jest przystanek na deptaku w Sopocie, potem stajemy na Przymorzu w okolicach stacji SKM, następnie na ulicy Białej we Wrzeszczu, niedaleko komisariatu. Z Wrzeszcza jedziemy do centrum Gdańska i zatrzymujemy się w okolicach dawnego kina „Krewetka”. Stamtąd wszystkie chętne osoby mogą pojechać do noclegowni naszego towarzystwa na ulicy Mostowej 1A. Kursy będą odbywać się codziennie do 31 marca – zapowiada Sławomir Kunkel, koordynator Autobusu SOS z Towarzystwa Wspierania Potrzebujących „Przystań”.

Dodaje, że jest zaskoczony frekwencją, bo zazwyczaj przez pierwsze dni dopiero rozchodzi się fama o wznowieniu akcji. Tym razem, podczas przejazdu 1 listopada, z pomocy skorzystało 47 potrzebujących, z czego 18 w Sopocie. Wśród nich byli stali bywalcy, ale też osoby nowe, w tym obcokrajowcy. Ważne jest, że w autobusie dostają nie tylko zupę, ubrania czy opatrunek, ale też informacje na temat systemowych form wsparcia, by wiedzieli, że mogą skorzystać z długofalowej opieki Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie lub Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku.

ALKOHOL A OGRZEWALNIA

By wejść do samej ogrzewalni w Gdańsku, nie można być pijanym. Jeśli jednak ktoś ma poniżej 1,5 promila w wydychanym powietrzu i umie się zachować, zostanie wpuszczonym. To informacja dla osób, które obawiają się jechać do Gdańska z uwagi na spożycie alkoholu.

Posłuchaj materiału Piotra Puchalskiego:

PRZYSTANKI AUTOBUSU SOS

19.15 – Sopot, ul. Boh. Monte Cassino, w pobliżu kościoła św. Jerzego, 20.15 – Gdańsk, pętla autobusowa przy stacji SKM na Przymorzu, 21.15 – Gdańsk, parking między rynkiem a komisariatem przy ul. Białej we Wrzeszczu, 22.15 – Gdańsk, w zatoce autobusowej przy byłym kinie „Krewetka” w Gdańsku. Ok. godz. 23.30 Autobus SOS zatrzymywać się będzie obok ogrzewalni przy ul. Mostowej 1A w Gdańsku. Autobus dowiezie tam osoby doświadczające bezdomności, które będą chciały przenocować w placówce.

SOPOCKIE WSPARCIE DLA OSÓB W BEZDOMNOŚCI

1. Posiłek

Jadłodajnia Caritas, Sopot, al. Niepodległości 778, czynna codziennie (poniedziałek-niedziela), w godz. 12:00-13:00,

2. Autobus SOS (kursuje od 1.11.2024 r. do 31.03.2025 r.)

Codziennie, w godz. 19:15-20:00 – Sopot, ul. Boh. Monte Cassino, okolice kościoła. Ciepła zupa, wydawanie odzieży, wsparcie streetworkera, pracownika socjalnego, ratownika medycznego.

3. Łaźnia i wydawanie odzieży

Caritas Sopot, al. Niepodległości 778, kobiety – wtorki, w godz. 8:00-11:00; mężczyźni – poniedziałki i czwartki, w godz. 8:00-11:00.

4. Przychodnia doktor Oli – doraźna pomoc medyczna, Caritas Sopot, al. Niepodległości 778, poniedziałki i czwartki od godz. 15:00.

5. Fryzjer

Caritas Sopot, al. Niepodległości 778. Drugi i czwarty czwartek miesiąca, w godz. 8:00-11:00

6. Punkt wydawania odzieży

ul. Królowej Jadwigi 6, Sopot (Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie, w poniedziałki 15.00-17.00, w środy 9:00-11:00, tel. 58 550 10 02.

7. Miejsca noclegowe (bez skierowania)

• Zimowy Punkt Interwencyjny, Caritas Sopot, al. Niepodległości 778. Działa przy mroźnej pogodzie (ok. -5°C) codziennie, w godz. 18:00-6:00, gorąca herbata
• Ogrzewalnia, Gdańsk, ul. Mostowa 1a. Codziennie, w godz. 18:00-8:00 (mężczyźni). Dojazd z Gdańska Głównego autobus nr 123 w kierunku „Równa” do przystanku „Dolna Brama”.

POMOC DLA OSÓB W BEZDOMNOŚCI W GDAŃSKU

Niepokojące sygnały o osobach przebywających w miejscach niemieszkalnych można kierować do:

• Wydziału Reintegracji Osób w Bezdomności MOPR w Gdańsku ul. Piekarnicza 16, Gdańsk – tel. 58 522 38 20 (pon. 7.30–15.30, wt. 7.30–15.30, śr. 8.00–17.00, czw. 7.30–15.30, pt. 7.30–14.30)
• Straż Miejska w Gdańsku – tel. alarmowy 986
• Policja – tel. 112 (w sytuacjach interwencyjnych)

Autobus SOS: działa w sezonie jesienno-zimowym na terenie Gdańska. Zapewnia ciepły posiłek, odzież, wsparcie streetworkera, pracownika socjalnego i ratownika medycznego. Ostatni przystanek: Ogrzewalnia przy ul. Mostowej 1A -osoby potrzebujące mogą tam przenocować.

Noclegi i schronienie: Osoby w bezdomności mogą zgłaszać się bezpośrednio do placówek zapewniających nocleg i posiłek:

• Noclegownia Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta
  ul. Żaglowa 3, Gdańsk – tel. 58 342 13 14
• Noclegownia i Ogrzewalnia Towarzystwa Wspierania Potrzebujących „Przystań”
  ul. Mostowa 1A, Gdańsk – tel. 58 721 50 70, kom. 500 261 484
• Schronisko Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta
  ul. Równa 14 – tel. 58 309 00 18, kom. 519 839 125
  ul. Starowiślna 3 – tel. 58 342 26 45
• Stowarzyszenie „Prometeusz”
  ul. Nowiny 80 – kom. 500 063 122
  ul. Zakopiańska 40 – kom. 731 345 490
• Dom Brata Alberta – Przegalina
  ul. Przegalińska 135A – kom. 510 869 524

Koordynacja działań: Towarzystwo Wspierania Potrzebujących „Przystań”, na zlecenie MOPR Gdańsk.
W sytuacjach zagrożenia życia placówki przyjmują osoby natychmiast, bez skierowania.

Posiłki: Stowarzyszenie Gdański Komitet Obywatelski (GKO) – jadłodajnia we współpracy z MOPR
Skierowania wydawane przez Centra Pracy Socjalnej MOPR (zgodnie z ostatnim miejscem zameldowania). Schroniska – posiłki dla mieszkańców i doraźnie dla osób z zewnątrz (w miarę możliwości).

Kąpiel: Łaźnia dla osób w bezdomności – Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta ul. Żaglowa 3, Gdańsk – czynna w dni powszednie, 13.00–16.00.

Odzież i obuwie: Zasiłki celowe na zakup obuwia. Skierowania do punktów charytatywnych prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Placówki przyjmują odzież od osób prywatnych.

Dodatkowe formy wsparcia:

MOPR w Gdańsku oferuje:

• pomoc w zorganizowaniu schronienia, żywności i odzieży,
• pomoc finansową (np. na leki),
• poradnictwo specjalistyczne (prawne, psychologiczne, pedagogiczne),
• działania reintegracyjne – wsparcie w wyjściu z bezdomności.

Wsparcie ratownicze i medyczne: Ambulans ratunkowo-sanitarny – pomoc medyczna w miejscach niemieszkalnych (od lipca 2024 r., realizacja: Stowarzyszenie Na Rzecz Ratownictwa „ADIUTARE”).

Świetlica dla osób w bezdomności: ul. Żaglowa 3, Noclegownia – czynna jesienią i zimą, pon.–sob. 10.00–16.00.

Streetworking: Na terenie Gdańska działa 6 streetworkerów (Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta, zlecenie MOPR). Działają m.in. na dworcach PKP i w miejscach niemieszkalnych, informując o dostępnej pomocy i podejmując interwencje.

Projekt „Siła Razem – Na Fali Integracji Społecznej”: Realizator – Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie we współpracy z MOPR Gdańsk. Wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+). Celem jest reintegracja społeczno-zawodowa osób wykluczonych i zagrożonych bezdomnością.

Więcej informacji na stronie: mopr.gda.pl/wsparcie-dla/osoby-bezdomne/

Piotr Puchalski