Tym razem audycji „Co Za Historia” rozmawiamy o historii państw skandynawskich po 1945 roku oraz drodze, którą Finlandia i Szwecja przechodzą do NATO. Spojrzymy na to od strony militarnej, wojskowej i politycznej. Gościem Wojciecha Sulecińskiego jest prof. Krzysztof Kubiak z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

W roku 1949 Finlandia nie mogła, a Szwecja nie chciała przyłączyć się do NATO. – W naszą świadomość często wdrukowane jest to, że Finlandia była krajem neutralnym. To nie wyglądało tak do końca. Była krajem zwasalizowanym przez Związek Sowiecki i z tego względu członkostwo w NATO w 1949 roku w grę nie wchodziło. Szwedzi swoją ostatnią wojnę stoczyli w 1814 roku, przetrwali, z perturbacjami, wielką wojnę i II wojnę światową. Uznali zatem, że ten fundament w postaci neutralności jest na tyle ważny, że zmiana sytuacji w Europie nie uzasadnia radykalnego przewartościowania – wyjaśnia prof. Krzysztof Kubiak.

CZTERY RÓŻNE HISTORIE

Jak to wyglądało w punkcie startu, czyli w roku 1945? Warto podkreślić różnice. Finlandia stoczyła dwie wojny ze Związkiem Radzieckim, które kończą się we wrześniu 1944 roku. Następuje odwrócenie przymierzy. Dochodzi do wojny, którą Finlandia prowadzi ze swoim dotychczasowym sojusznikiem, czyli hitlerowskimi Niemcami. Norwegia była okupowana, ale też w niewielkiej części była „wyzwolona” przez Armię Czerwoną. W Danii okupacja jest przedziwna, bo kraj jest zajęty, ale prowadzi normalne życie polityczne. – Postawienie wspólnego mianownika jest trudne – tłumaczy profesor.

Posłuchaj całej rozmowy:

Wojciech Suleciński/pb