Definicja geologii jest bardzo konkretna: to jedna z nauk o Ziemi, zajmuje się budową, własnościami i historią naszej planety oraz procesami zachodzącymi w jej wnętrzu i na jej powierzchni. Tymczasem okazuje się, że geologowie patrzą na te tematy znacznie szerzej, także w kontekście ludzkości, przemian społecznych oraz tego, co można znaleźć i zaobserwować w kosmosie. I właśnie tym tematom poświęcona była ostatnia audycja „Pomorze Nauka Świat”.
Gościem Przemysława Rudzia i Sławomira Nichczyńskiego była dr Anna Łosiak z Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. Opowiedziała o działalności instytutu oraz o tym, jakie zagadnienia badają naukowcy, którzy pracują w tej instytucji.
– Jak sama nazwa wskazuje, zajmujemy się geologią. Ale trzeba podkreślić, że w jej najróżniejszych aspektach. Niektórzy z nas specjalizują się w geologii tradycyjnej, czyli badają petrologiczne właściwości skał. Sprawdzają, co te skały mają w środku. Pracują w skali mikro, a nawet nano, badając, jak różne związki chemiczne, a nawet izotopy, rozkładają się w danej skale i co na tej podstawie można powiedzieć – jak powstała taka skała, w jakich warunkach, jakie później zachodziły zmiany i co doprowadziło do tego, że ma takie, a nie inne właściwości. To, że zawiera jakieś konkretne złoża, może posłużyć nam do rekonstrukcji paleogeograficznej w dalekiej przeszłości. Przykładowo: jeśli w takiej skale znajdziemy bardzo wysokociśnieniowe minerały, to mówi nam to jednoznacznie, że kiedyś ta skała musiała przebywać na bardzo dużych głębokościach, a teraz została znaleziona w pobliżu powierzchni ziemi, co pozwala nam wydedukować, że w danym miejscu były niegdyś wielkie góry. Są też u nas ludzie, którzy zajmują się praktyczną geologią, choćby poszukiwaniem złóż, czyli tego wszystkiego, z czego zbudowane jest to, co nas otacza: nasze domy, samochody, to, co napędza naszą gospodarkę. Ponadto są osoby, które zajmują się zrozumieniem tego, w jaki sposób zmieniało się środowisko w nieco mniej odległych czasach. Mowa tu zwykle o kilkunastu czy kilkudziesięciu tysiącach lat, czasem o setkach tysięcy lat, do dwóch milionów. To tzw. geologia czwartorzędu, czyli tego ostatniego okresu w naszym czasie geologicznym, kiedy na nasz „kraj” najeżdżały nieustannie z północy wielkie pokłady lodu, zmieniając całkowicie to, jak wyglądała Polska. Ale też są ludzie, którzy zajmują się pracą na krawędzi geologii i archeologii, którzy badają to, w jaki sposób ludzie radzili sobie np. w starożytnym Egipcie czy co robili neandertalczycy w dalekiej przeszłości, kilkanaście czy kilkadziesiąt tysięcy lat temu. Natomiast ja i jeszcze kilka osób zajmujemy się geologią planetarną, czyli takim zetknięciem klasycznej geologii z tym, co możemy znaleźć poza granicami naszej planety – opowiadała dr Anna Łosiak.
Posłuchaj całej audycji:
raf
