Zbliża się 54. rocznica tragicznych strajków na Wybrzeżu oraz 43. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Jak co roku w różnych miejscach województwa pomorskiego zostanie uczczona pamięć ofiar tych wydarzeń.

14 grudnia 1970 roku na Wybrzeżu rozpoczęły się strajki robotników, którzy protestowali przeciwko podwyżkom cen artykułów pierwszej potrzeby. 17 grudnia podczas protestów na Wybrzeżu doszło do masakry robotników w Gdyni. W tzw. „Czarny Czwartek” wojsko i milicja otworzyły ogień do ludzi idących do pracy. W starciach ulicznych wzięło udział około 5 tysięcy osób, zginęło 45, a rany odniosło 1165.

W najbliższych dniach wspominana będzie także rocznica wprowadzenia stanu wojennego na terenie Polski. 13 grudnia 1981 roku władzę w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z gen. Wojciechem Jaruzelskim na czele. Zamknięto granice, na ulice wyjechały czołgi, zamilkły telefony, cenzurowano korespondencję, zamknięto większość gazet, wszystkie kina. Zawieszono zajęcia w szkołach i na uczelniach. Żeby przemieszczać się między miastami, potrzebna była przepustka.

Te bolesne wydarzenia z powojennej historii Polski zostaną upamiętnione w różnych miastach województwa pomorskiego. Poniżej przedstawiamy plan obchodów.

GDAŃSK

W Gdańsku uroczystości rocznicowe odbywają się pod hasłem „Gdańsk pamięta”, a ich organizatorami są miasto, samorząd województwa oraz Europejskie Centrum Solidarności.

–  Pamięć, szacunek i wdzięczność należą się wszystkim imiennym i bezimiennym ofiarom Grudnia ’70 i Grudnia ’81, a także tysiącom bohaterów, którzy nie bacząc na konsekwencje nie zaprzestali starań o niepodległość i demokrację – mówi Basil Kerski, dyrektor ECS. – Pamięć to wspólnotowe zobowiązanie wobec tych, którzy dla naszej wolności poświęcili tak wiele, ale i wyzwanie, bo w wielu miejscach na świecie wciąż toczy się walka o wolność, a prawa człowieka nadal są łamane – dodaje.

Klimat stanu wojennego poczuć będzie można w niedzielę na Długim Targu w Gdańsku. W południe przy Neptunie rozpocznie się pierwsza z zaplanowanych rekonstrukcji wprowadzenia stanu wojennego. Druga natomiast planowana jest o 14:00 Będą protestujący robotnicy, milicjanci, ZOMO-wcy, nie zabraknie też – jak mówi Sławomir Zacharuk z Pomorskiej Grupy Rekonstrukcji historycznej „Sojusz” – pojazdów z tamtej epoki.

– Będzie na pewno Jelcz Hydromil, popularna milicyjna armatka wodna, milicyjny Fiat 125p, Nysa 522 – tzw. „Propaganda” – oraz wojskowy ZiŁ-131. W naszej rekonstrukcji będzie 10 grup rekonstrukcyjnych z całej Polski – ponad 100 osób, które będą brały czynny udział w tym przedsięwzięciu – wyjaśnia.

PLANOWANE UROCZYSTOŚCI:

• 13 grudnia
  • godz. 11:00-11:40, wieża kościoła św. Katarzyny – koncert carillonowy upamiętniający ofiary rewolty grudniowej w Gdańsku. W programie m.in. utwory „Stocznia” Jonathana Bradleya i „Lacrimosa” Wolfganga Amadeusza Mozarta, które zagra Monika Kaźmierczak, gdańska carillonistka. Wstęp wolny
  • godz. 12:00, plac Solidarności – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przed Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej, celem pamięci ofiar stanu wojennego w Polsce
• 14 i 15 grudnia
  • spacery subiektywne po wystawie stałej ECS. W sobotę w rolę oprowadzających wcielą się bohaterowie i świadkowie dwóch polskich grudniów 1970 i 1981: Mirosław Chojecki (godz. 12:00), Krzysztof Król (godz. 14:00) i Seweryn Blumsztajn (godz. 16:00). W niedzielą przewodnikami będą: Henryk Majewski (godz. 12:00), Stanisław Gierada (godz. 14:00) i Stanisław Grzyb (godz. 16:00)
• 15 grudnia
  • godz. 10:00 – zapalenie zniczy w miejscach śmierci ofiar Grudnia ’70 oraz na ich grobach: obok stoczniowej Bramy nr 2, nieopodal pomnika Kindertransportów, przy dworcu kolejowym Gdańsk Główny, przy ul. Podwale Grodzkie 4, obok hotelu, po stronie dworca PKP, przy ul. Garncarskiej 29, na rogu ulic Nowe Ogrody i 3 Maja, obok Urzędu Miejskiego, przy ul. Hucisko, wiadukt nad torami kolejowymi, po stronie sądu
• 16 grudnia
  • godz. 10:00 – złożenie wieńców i zapalenie zniczy przed pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970

GDYNIA

Organizatorem uroczystości w Gdyni jest Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” we współpracy z miastem Gdynia.

• 13 grudnia
  • godz. 18:00 – msza święta w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Piotra Rybaka, ul. Portowa 2, po mszy przejście pod pomnik Ofiar Terroru Komunistycznego przy ul. Pułaskiego
• 17 grudnia
  • godz. 6:00 – złożenie kwiatów, przemówienia, modlitwa oraz apel poległych przy pomniku Ofiar Grudnia 1970 r.
  • godz. 16:30 – msza święta w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, przemarsz przed pomnik na Placu Wolnej Polski

TCZEW

• 13 grudnia:
  • godz. 16:00 – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na przy pamiątkowej tablicy na budynku portierni Eaton (dawne Polmo)
  • godz. 16:30 – uroczystości przed pomnikiem „Solidarności” w Parku Kopernika
  • godz. 17:00 – recital barda „Solidarności” Zbigniewa Stefańskiego

STAROGARD GDAŃSKI

• 13 grudnia
  • godz. 16:30 – uroczystości na placu przy Muzeum Ziemi Kociewskiej
  • godz. 17:00 – msza św. w intencji ofiar stanu wojennego w kościele pw. św. Mateusza

Czytaj także: Europejskie Centrum Solidarności uczci rocznice wprowadzenia stanu wojennego i Grudnia ’70

RG