Audycja „Co Za Historia” w Radiu Gdańsk o nowej porze. Można jej słuchać w piątki po godz. 11:00, a powtórek – w środy po 23:00. Mniej więcej o tej porze roku, wiele lat temu, gościem pierwszej audycji był prof. Tadeusz Stegner z Uniwersytetu Gdańskiego, który zagościł na naszej antenie ponownie. Tematem rozmowy było powstanie styczniowe – okoliczności jego wybuchu i skutki.

Powstanie styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie, trwało do jesieni 1864, zasięgiem objęło ziemie zaboru rosyjskiego, tj. Królestwo Polskie i tzw. ziemie zabrane. Było największym i najdłużej trwającym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej, ale nie uzyskało poparcia rządów. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały powstania styczniowego przewinęło się około 200 tys. zarówno z rodzin szlacheckich, w mniejszym stopniu z chłopstwa i mieszczaństwa. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się przegraną powstańców, z których ok. 10-20 tysięcy poległo w walkach, blisko 1 tys. stracono, ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało.

Konsekwencje powstania styczniowego dla polskiego życia społecznego, politycznego, kulturalnego i gospodarczego ciągnęły się bardzo długo. Na to zwrócił uwagę też prof. Stegner.

– Powstanie stoczniowe zamyka pewną epokę – epokę feudalizmu. Zaczęła się epoka kapitalizmu. Zmiany, które nastąpiły – szczególnie w Królestwie Polskim – związane były z uwłaszczeniem chłopów, równouprawnieniem żydów. To były znaczące zmiany – mówił.

Posłuchaj całej audycji:

jk