„Jawor – u źródeł kultury”  to konkurs, poprzez który chcemy promować kulturę ludową naszego regionu, a także uhonorować twórców i wykonawców z Pomorza. Po raz drugi szukaliśmy artystów, którzy przyczyniają się do wzbogacania naszego dziedzictwa, budują tożsamość regionu i pielęgnują tradycje. W tym roku wpłynęło blisko 40 zgłoszeń.

17 kwietnia odbyły się obrady jury regionalnego konkursu sztuki ludowej „Jawor – u źródeł kultury”. Tym razem gościliśmy w Ośrodku Kultury w Chmielnie. Nasze jury w składzie: Sonia Klein-Wrońska z Kaszubskiego Parku Etnograficznego, Weronika Korthals, Paweł Zagańczyk, Maciej Łyszkiewicz oraz dr Adam Chmielecki, wybrało zwycięzców oraz wyróżnionych w trzech kategoriach: Solista, Zespół Folklorystyczny oraz Rękodzieło i Sztuka Ludowa.

– Wielka masa znakomitych artystów z regionu – to bardzo cieszy. Są soliści, są zespoły ludowe i te dziecięce, które niezwykle wzruszają choreografią, tańcem i śpiewem. Nie zabrakło też profesjonalnych zespołów, które w swoim dorobku mają wiele lat funkcjonowania na rynku folklorystycznym. I oczywiście: znakomite rękodzieło. Nasz region jest bardzo charakterystyczny i wierzę, że artyści z Pomorza będą nas godnie reprezentować w Kielcach. Obserwujemy konkurs już drugi rok. Cieszymy się, że są z nami dotychczasowi uczestnicy, ale też pojawiają się nowi. Mam nadzieję, że konkurs z roku na rok będzie zyskiwał prestiż i budował swoją markę – mówił jeden z członków jury, akordeonista Paweł Zagańczyk.

(Fot. Radio Gdańsk/Katarzyna Hirsz)

Sonia Klein-Wrońska z Kaszubskiego Muzeum Etnograficznego zwróciła uwagę na to, że sztuka ludowa coraz bardziej się unowocześnia i wchodzi w coraz to nowsze przestrzenie. – Musimy to zaakceptować, bo sztuka ludowa, żeby się rozwijała, żeby żyła, musi ewoluować i przechodzić na inne poziomy. W tym roku jest licznie prezentowana uwspółcześniona sztuka ludowa i tak po prostu musi być – tłumaczyła.

Prezes naszej rozgłośni dr Adam Chmielecki podkreślił, jak ważne znaczenie ma sztuka ludowa dla kultury polskiej i dlaczego wspieranie twórców z naszego regionu jest tak ważne. – Cieszy to, że wzorem ubiegłego roku było bardzo wiele zgłoszeń, bo otrzymaliśmy kilkadziesiąt zgłoszeń, a jest to dopiero, albo aż – druga edycja festiwalu kultury ludowej organizowanego przez Radio Gdańsk. Można powiedzieć, że trafiliśmy z pomysłem, z inicjatywą. Skoro tylu twórców się zgłasza, to znaczy, że było takie zapotrzebowanie, że rzeczywiście twórcy ludowi w różnych obszarach oczekują wsparcia, również od medium publicznego, regionalnego. Oczekują promocji ich twórczości na forum kraju, a my od tego jesteśmy. To jest element naszej misji, żeby promować kulturę Pomorza w całym kraju, ale też kulturę ludową. Nie wyobrażam sobie kultury polskiej jako takiej bez kultury ludowej. Kultura ludowa jest fundamentem i źródłem, zresztą taka jest symbolika jawora – drzewa, które jest źródłem. Zapraszamy na koncerty laureatów w naszym studiu oraz w Kościerzynie – mówił prezes Radia Gdańsk.

(Fot. Radio Gdańsk/Katarzyna Hirsz)

ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „BYTÓW”, SOLISTKA Z KOCIEWIA ORAZ TRADYCYJNE TABAKIERY

Jury wybrało zwycięzców w trzech kategoriach oraz osiem wyróżnień.

Zespół Folklorystyczny

• Zwycięzca: Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca „Bytów”.
• Wyróżnienia: Regionalny Zespół Pieśni i Tańca Kaszuby z Kartuz, Zespół Pieśni i Tańca gminy Pruszcz Gdański „Jagódki”, Zespół Pieśni i Tańca Gdańsk, Kociewska Kapela „Fefernuski’.

Solista

• Zwycięzca: Maria Gosz z „Lubichowskich Kociewiaków”
• Wyróżnienie: Kazmierz Gruenholz

Rękodzieło i sztuka ludowa

• Zwycięzca: Jan Drzeżdżon
• Wyróżnienia: Janina Dylewska, Marta Osińska oraz wyróżnienie pośmiertne: Leszek Baczkowski.

(fot. Radio Gdańsk/Katarzyna Hirsz)

Zwycięzcy oraz wyróżnieni wystąpią podczas dwóch koncertów regionalnych 14 maja w studiu koncertowym Radia Gdańsk oraz 21 maja w Kościerzynie. Zwycięzcy kategorii zespół folklorystyczny oraz rękodzieło – czyli Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca „Bytów” oraz pan Jan Drzeżdżon – będą reprezentowali nasz region podczas finału ogólnopolskiego konkursu „Jawor – u źródeł kultury” w Kielcach 17-18 czerwca.

ZESPÓŁ Z 77-LETNIĄ TRADYCJĄ

Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca „Bytów” powstał w 1946 roku i działa nieprzerwanie do dzisiaj. Jest to jeden z najstarszych zespołów folklorystycznych. W okresie swojego istnienia przewinęły się przez niego setki młodych ludzi, autentycznych Kaszubów, ale także osiadłych tu przybyszy z różnych stron kraju. Do zespołu, który składa się z sekcji tanecznej, wokalnej i kapeli (ponad 30 osób), należą osoby z Bytowa oraz obszarów wiejskich gminy Bytów (Pomysk Wielki, Rekowo, Sierżno), Borzytuchom, Tuchomie, Parchowo, Nożyno i Ugoszcz. Zespół prezentuje oryginalne tańce kaszubskie, jak i programy ogólnopolskie. Głównie grupa przyczynia się do kultywowania i promocji tradycji kaszubskiej w kraju i za granicą. Upowszechnia kulturę, przekazuje ją młodemu pokoleniu, zachęca do zachowania rodzimego języka i tradycji. Podczas swojej działalności zespół dał ponad 3500 koncertów w kraju i za granicą.

(Fot. Fotobytów)

MŁODA WOKALISTKA Z „LUBICHOWSKICH KOCIEWIAKÓW”

Maria Gosz jest uczennicą drugiej klasy liceum ogólnokształcącego. Od drugiej klasy szkoły podstawowej jest członkinią zespołu folklorystycznego „Lubichowskie Kociewiaki”. Maria jest solistką i ma sporo osiągnięć wokalnych. Śpiew jest jej pasją. Doskonali swój talent na warsztatach wokalnych. Jest finalistką konkursu „Utalentowani”.

(Fot. fot. Lubichowskie Kociewiaki)

TABAKIERY JANA DRZEŻDŻONA

Pan Jan Drzeżdżon ze Starzyna od wielu lat zajmuje się rogarstwem i wyrabianiem tabaki z naturalnych składników. Wytwarza tabakiery i ozdoby z rogów wołowych z wykorzystaniem technik tradycyjnych. Prace pana Jana były wystawiane m.in. w krokowskim zamku i muzeum w dębczańskiej „Rybaczówce”. Można je też podziwiać podczas wielu festynów kaszubskich . W 2022 roku pan Jan wziął udział w warsztatach „Mistrz Tradycji”, w czasie których uczył adeptów sztuki rogarstwa. Wyuczył trzynaście osób tego ginącego rzemiosła. Wyroby mistrza cieszą się uznaniem i wzięciem na Kaszubach.

(fot. mat. prywatne)

PATRONAT KONKURSU

Partnerem konkursu jest Radio Kielce. Patronat honorowy nad nim sprawują Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński oraz Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich. Patronami medialnymi są „Dziennik Bałtycki” i TVP Gdańsk.

Katarzyna Hirsz/ol