To już 35 lat od tragicznych wydarzeń związanych z wprowadzeniem stanu wojennego. Na główne obchody Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego zapraszają Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku i Miasto Gdynia.
Głównym wydarzeniem tegorocznych obchodów będzie odsłonięcie pomnika Ofiar Stanu Wojennego i kampania społeczna IPN „Zapal Światło Wolności”.
POMNIK OFIAR STANU WOJENNEGO
Stowarzyszenie Federacji Młodzieży Walczącej wraz ze Stowarzyszeniem Kibiców Lechii Gdańsk „Lwy Północy” i Regionem Gdańskim NSZZ „Solidarność” są inicjatorami budowy pomnika upamiętniającego ofiary stanu wojennego.
– Pomnik upamiętnia wszystkie ofiary stanu wojennego przez pryzmat Antoniego Browarczyka – tłumaczy Robert Kwiatek, prezes Stowarzyszenia Federacji Młodzieży Walczącej.
– Pokazuje właśnie jego, bo zginął na Targu Rakowym. Mogliśmy ten pomnik odsłonić już 5 lat temu, ale z powodów formalnych – mimo, że prowadziliśmy rozmowy z Urzędem Miasta – nie udało się to. Dostaliśmy wtedy pismo, że z definicji miasta to nie jest tablica, a pomnik, i wtedy namnożyły się problemy. Trzeba było od nowa zająć się zezwoleniami, wydać na to więcej pieniędzy i w tym momencie tablica stała się pełnoprawnym pomnikiem – dodaje.
ZAPAL ŚWIATŁO WOLNOŚCI
Odsłonięcie pomnika będzie połączone z akcją „Zapal światło wolności”. Spod Pomnika Ofiar Stanu Wojennego nastąpi uroczyste przejście pod Pomnik Poległych Stoczniowców. Ten zostanie oświetlony metodą mappingu, która będzie symulowała płomienie.
Kampania społeczna IPN „Zapal Światło Wolności” nawiązuje do gestu solidarności, jaki wobec Polaków żyjących w stanie wojennym w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonały rzesze mieszkańców ówczesnego wolnego świata. Na znak jedności z rodakami świecę w oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapalił papież Jan Paweł II. Do postawienia w oknach świec wezwał również prezydent USA Ronald Reagan, który w bożonarodzeniowym orędziu do narodu powiedział:
„Polacy zostali zdradzeni przez własny rząd. Ci, którzy nimi rządzą, oraz ich totalitarni sojusznicy obawiają się wolności, którą Polacy tak bardzo umiłowali. (…) Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić”.
13 grudnia 2016 r. (wtorek)
16.30 – uroczysta msza św. w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku (ul. Profesorska 17)
ok. 18.00 – przemarsz na Targ Rakowy
18.30 – odsłonięcie Pomnika Ofiar Stanu Wojennego w Parku im. M. Konopnickiej (Wały Jagiellońskie)
Prawdopodobnie w tym miejscu zginął Antoni Browarczyk, jedna z ofiar stanu wojennego. Pomnik ma formę tablicy z brązu, przedstawiającej sylwetkę leżącego 20-letniego mężczyzny, przykrytego flagą „Solidarności”. Jego autorem jest Gennadij Jerszow.
ok. 19.15 – przemarsz pod Pomnik Poległych Stoczniowców (Plac Solidarności)
19.30 – początek ogólnopolskiej akcji „Zapal światło pamięci”. W ramach akcji nastąpi iluminacja Pomnika Poległych Stoczniowców.
20.00 – koncert muzyczny zespołów: „Izrael”, „Bielizna”, „Kryzys”, „Fabryka” (Sala BHP w Gdańsku, ul. ks. Jerzego Popiełuszki 6)
Na terenach postoczniowych w pobliżu Sali BHP odbędzie się również pokaz grup rekonstrukcyjnych.
13 grudnia odbędzie się również na prezentacja wystawy Antoni Browarczyk – pierwsza ofiara stanu wojennego w Gdańsku (Targ Rakowy w Gdańsku) oraz 586 dni stanu wojennego (Plac Solidarności). Wystawy będą dostępne do 5 stycznia 2017 r.
Organizatorem uroczystości 13 grudnia jest Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku. Pozostali organizatorzy: Miasto Gdańsk, Stowarzyszenie „Pokolenie Lechii Gdańsk”. Sponsorzy: Grupa Energa, Grupa Lotos S.A.
Program uroczystości gdyńskich:
w godz. 18.00 – 19.00 – uroczysta Msza Św. w Kościele MB Nieustającej Pomocy i św. Piotra Rybaka przy ul. Portowej 2.
w godz. 19.00 – 19.30 – program słowno-muzyczny w wykonaniu II Liceum Ogólnokształcącego w Kościele przy ul. Portowej 2.
w godz. 19.30 – 19.45 – przejście uczestników uroczystości z Kościoła przy ul. Portowej 2 pod Pomnik Ofiar Terroru Komunistycznego ul. Pułaskiego – ul. Portowa, Plac Kaszubski, ul. Świętojańska
w godz. 19.45 – 20.45 – złożenie kwiatów pod Pomnikiem Ofiar Terroru Komunistycznego ul. Pułaskiego.
W związku z tym nastąpi całkowite ograniczenie ruchu drogowego następujących ulic:
– od godz. 19.30 – 20.00 – ul. Portowa, Plac Kaszubski, ul. Świętojańska (na odcinku od Placu Kaszubskiego do 10 Lutego),
– od godz. 19.45 – 20.30 – ul. Pułaskiego (na odcinku od ul. Świętojańskiej do ul. Żeromskiego).
Program obchodów w Mediatece w Straszynie:
15:30 – 17:00 warsztaty historyczno-plastyczne dla uczniów szkoły podstawowej pt. „Dzieci stanu wojennego”
17:15 – 18:45 gra edukacyjna pt. „Stan wojenny” dla gimnazjalistów z komentarzem historycznym, projekcja filmu Zapiski z podziemia w reż J. Petryckiego
19:00 –20:30 spotkanie młodzieży licealnej i dorosłych, okazja do wspomnień, projekcja notacji filmowych z zasobu Europejskiego Centrum Solidarności
Po każdym panelu zapalimy symboliczne światełka wolności i solidarności. Zapraszamy!
Spotkania poprowadzi historyk dr Michał Sempołowicz
14 grudnia 2016 r. (środa)
17.00 – uroczystość wręczenia Nagrody Honorowej „Świadek Historii” (Dwór Artusa w Gdańsku, ul. Długi Targ 43-44).
Osoby nominowane:
Andrzej Chmielewski (ur. 1955) – historyk, instruktor harcerski, członek opozycji demokratycznej w PRL,
Izydor Gencza (ur. 1919) – inżynier budownictwa lądowego, inspektor budowlany Urzędu Miasta Gdańska, a także wieloletni inspektor nadzoru inwestycyjnego i kierownik różnych pomorskich budów (m.in. „Mostostalu” w Gdańsku). Uczestnik konspiracji niepodległościowej w okresie II wojny światowej,
Adam Hlebowicz (ur. 1962) – dziennikarz, historyk. W 1998 r. współzałożyciel i prezes Stowarzyszenia „Sybir – Pro Memento”, pomysłodawca i współtwórca monumentalnej wystawy poświęconej sowieckim deportacjom,
Anna Kołakowska (ur. 1964) – pedagog, członkini opozycji antykomunistycznej w latach osiemdziesiątych, działaczka społeczna. Więzień polityczny: w stanie wojennym skazana na 3 lata więzienia za druk i kolportaż wydawnictw Ruchu Młodej Polski, najmłodsza więźniarka w okresie stanu wojennego,
Robert Kwiatek (ur. 1971) – założyciel Stowarzyszenia Federacji Młodzieży Walczącej, w latach osiemdziesiątych jeden z przywódców Federacji Młodzieży Walczącej w Gdańsku, redaktor techniczny pisma „Monit”,
Czesław Nowak (ur. 1938) – pracownik Portu w Gdańsku. W sierpniu 1980 r. uczestnik strajku, członek NSZZ „Solidarność”, po wprowadzeniu stanu wojennego współorganizator strajku protestacyjnego, skazany na 4,5 roku więzienia.
16 grudnia 2016 r. (piątek)
11.00 – otwarcie wystawy obrazów Andrzeja Piwarskiego pt. Ślady i nadzieje (Europejskie Centrum Solidarności, Plac Solidarności 1)
11.00 – finał konkursu Wojna polsko-jaruzelska. 35. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. (Sala BHP w Gdańsku, ul. ks. Jerzego Popiełuszki 6)
To konkurs zorganizowany przez Oddział IPN w Gdańsku, przeznaczony dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, rozpoczął się w październiku 2016 r. Wzięło w nim udział 20 szkół z terenu województwa pomorskiego.
17.00 – uroczysta msza św. w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku (ul. Profesorska 17)
ok. 18.00 – przemarsz pod Pomnik Poległych Stoczniowców (Plac Solidarności)
ok. 18.30 – odsłonięcie tablicy Ofiar Stanu Wojennego w Gdańsku (Plac Solidarności)
Antoni Browarczyk (21 października 1961 – 17 grudnia 1981) – uczeń zakładów elektromechanicznych, uczestnik duszpasterstwa dominikańskiego, kibic Lechii Gdańsk, sympatyk „Solidarności”. Śmiertelnie postrzelony w czasie demonstracji pod siedzibą Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Demonstracja była wynikiem pacyfikacji strajku w nieodległej Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Najmłodsza ofiara stanu wojennego w Gdańsku. Jego postać jest symbolem wszystkich poległych tragicznie w tym okresie.
mar
