Połączone miejskie obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej i Porozumień Sierpniowych. Do Gdańska przyjadą premier i członkowie Komisji Europejskiej

 

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz podczas konferencji prasowej w Europejskim Centrum Solidarności podkreśliła, jak ważna podczas tych obchodów będzie idea pokoju. – To jest to przesłanie, które bardzo chcielibyśmy, żeby spośród tych dwóch dni kulminacji obchodów, zarówno 39. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych, 5. rocznicy otwarcia Europejskiego Centrum Solidarności i 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej, popłynęło z Gdańska – powiedziała Aleksandra Dulkiewicz.

 
Obchody potrwają trzy dni. Już w piątek 30 sierpnia o 18:00 w audytorium ECS-u odbędzie się dyskusja z Szymonem Hołownią, katolickim publicystą, Dominiką Kozłowską, redaktor naczelną magazynu Znak oraz profesorem Cezarym Obracht-Prondzyńskim, gdańskim antropologiem i socjologiem. Tematem będzie Paweł Adamowicz jako bohater etyki Solidarności. – To pierwsze obchody bez Pawła Adamowicza. Osiem lat temu ustanowił on tradycję spotkania w przeddzień rocznicy podpisania Porozumienia Gdańskiego, by rozmawiać o trudnych sprawach, których z reguły unikamy. W tym roku to on sam będzie bohaterem tego spotkania – zapowiedział dyrektor ECS-u Basil Kerski.

PRZEMARSZ DO BRAMY STOCZNI

W sobotę 31 sierpnia o godzinie 9:30 sprzed pomnika króla Jana III Sobieskiego na Targu Drzewnym wyruszy przemarsz z sektorówką do Bramy numer 2 Stoczni Gdańskiej, gdzie przed otwartą bramą złożą kwiaty przywódcy strajku z sierpnia 1980 roku, tacy jak były prezydent Lech Wałęsa, wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz czy poseł Jerzy Borowczak. Współorganizatorami marszu są między innymi sygnatariusze Porozumień Sierpniowych oraz działacze Komitetu Obrony Demokracji.

Tego dnia zostaną wręczone Medale Wdzięczności ustanowione przez ECS w 30. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. – Medalem honorowani są obcokrajowcy wspomagający Polskę w jej trudnej walce o wolność i demokrację w czasie komunistycznej dyktatury, jak również ci, którzy dziś budują porozumienie między narodami w duchu ideałów Solidarności. W tym roku Medal Wdzięczności otrzymają różne postacie z różnych części Europy. Będą to: Gabor Demsky (wieloletni prezydent Budapesztu, działacza Samizdatu), Myroslaw Marynowicz (ukraiński dysydent z czasów ZSRR) oraz Frans Timmermans, który od kilkudziesięciu lat dba o to, by polska kultura i historia była obecna nie tylko w Holandii, ale w całej Europie Zachodniej – wyjaśniał dyrektor Basil Kerski dodając, że Frans Timmermans promował w przeszłości poezję polskiego noblisty Czesława Miłosza za granicą.

UDZIAŁ SAMORZĄDOWCÓW

W sobotę 31 sierpnia biorący udział w obchodach samorządowcy z całego kraju podpiszą 21 tez samorządowych, zaprezentowanych w czerwcu podczas Święta Wolności i Solidarności. – My, jako samorządowcy, chcemy 31 sierpnia chcemy podpisać 21 postulatów wypracowanych kilka miesięcy temu – mówił prezydent Sopotu Jacek Karnowski. – Nawiązanie do liczby postulatów strajkowych sprzed 39 lat nie jest przypadkowe. 31 sierpnia o 15.00 zapraszamy wszystkich na dyskusję o samorządności, o demokracji. Bo nie ma silnego państwa bez silnego samorządu – dodał prezydent Sopotu.

OBCHODY NA WESTERPLATTE

W niedzielę 1 września tradycyjne obchody na Westerplatte rozpoczną się o 4:45. – Spotykamy się u stóp Pomnika Obrońców Wybrzeża – mówiła prezydent Aleksandra Dulkiewicz. – Przyjeżdża wiele delegacji zagranicznych. Będą reprezentacji 24 miast pamięci, miast dotkniętych II wojną światową. Będą między innymi burmistrz Londynu, burmistrz włoskiego Cassino, burmistrz holenderskich Narwika i Bredy, prezydent Warszawy. Będziemy też gościć delegacje młodzieży. Młodzież przez 3 dni, tutaj w ECS-ie, będzie pracowała nad przesłaniem. Zobaczymy co młodzi ludzie swoimi młodymi sercami i oczyma mogą nam powiedzieć na temat tych ważnych dat. W sprawie pierwszego września współpracujemy z Garnizonem Gdańskim, z Ministerstwem Obrony Narodowej, z harcerzami, po to, żeby w godny sposób upamiętnić 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Co bardzo istotne, zachęcamy do korzystania z komunikacji publicznej. Będzie kilkadziesiąt autobusów, które dowiozą państwa bezpiecznie na uroczystości na Westerplatte – zapowiedziała prezydent Gdańska.

PREMIER I GOŚCIE Z KOMISJI EUROPEJSKIEJ

Jeszcze w 2018 roku prezydent Paweł Adamowicz rozesłał zaproszenia do udziału w uroczystościach w Gdańsku do prezydenta i premiera RP oraz marszałków Sejmu i Senatu. Swój udział w gdańskich obchodach na Westerplatte potwierdził premier Mateusz Morawiecki, co w piątek w telefonicznej rozmowie z prezydent Aleksandrą Dulkiewicz potwierdził szef jego kancelarii, minister Michał Dworczyk.

W Gdańsku gościć będą także przedstawiciele Komisji Europejskiej: jej wiceprzewodniczący Frans Timmermans oraz Elżbieta Bieńkowska. – Ten budynek powstał przy ogromnym wsparciu Unii Europejskiej, więc przedstawiciele najwyższych władz europejskich są tu mile widziani. Wczoraj rozmawiałam telefonicznie z panem przewodniczącym Timmermansem. Powiedział mi bardzo ważną rzecz. Dwa tygodnie temu odwiedził ze swoim 15-letnim synem odwiedził miejsca operacji Market Garden, która w 1944 roku była jednym z pierwszych kroków do wyzwolenia Holandii. To właśnie Frans Timmermans, jako minister w rządzie Holandii, upamiętnił tam generała Sosabowskiego – powiedziała prezydent Dulkiewicz.

FESTIWAL HISTORYCZNY

W niedzielę 1 września odbędą się także modlitwa i złożenie kwiatów przy dawnej szkole Viktoriaschule, msza święta w intencji poległych pocztowców, międzynarodowa debata Solidarność i Pokój oraz koncert Wolność i Pokój. Po porannych uroczystościach na Westerplatte dalsze wydarzenia organizuje tam Muzeum Gdańska. – Po porannych uroczystościach na Westerplatte odbędzie się festiwal historyczny, czyli wydarzenia nakierowane na promowanie wiedzy, na przypomnienie bohaterskiej obrony polskiej, wojskowej strażnicy tranzytowej – zapowiedział dyrektor Muzeum Gdańska Waldemar Ossowski.

– Co istotne, poza grupami rekonstrukcyjnymi, pojawią się także współczesne jednostki Wojska Polskiego. Będą czołgi, transporter Rosomak i inne pojazdy, które na Westerplatte przyjadą dzięki nawiązaniu przez Muzeum Gdańska współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej. Zapraszam także na wystawę prac Brunona Zwarry poświęconych gdańszczanom Wolnego Miasta Gdańska oraz na film dokumentalny Damiana Wenty o bohaterskiej obronie Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, a także na koncert carillonowy z utworem skomponowanym specjalnie z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej – dodał dyrektor Ossowski. Utwór został skomponowany przez laureata Paszportu Polityki Aleksandra Nowaka, a odegrany zostanie przez gdańską carillonistkę Monikę Kaźmierczak.

POMYSŁ NOWEJ INSTYTUCJI

Prezydent Aleksandra Dulkiewicz podczas konferencji prasowej odniosła się także do pomysłu utworzenia Instytutu Dziedzictwa Solidarności, nowej inicjatywy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz NSZZ Solidarność, które 31 sierpnia, w rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych mają podpisać umowę założycielską. – Europejskie Centrum Solidarności to instytucja kultury powołana w 2007 roku przez 5 podmiotów: Komisję Krajową NSZZ Solidarność, Fundację Centrum Solidarności, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Samorząd Województwa Pomorskiego i Miasto Gdańsk. Dzisiaj mamy do czynienia z sytuacją, kiedy dwoje z sygnatariuszy tej umowy za pośrednictwem mediów mówi opinii publicznej, że buduje alternatywną instytucję w kontrze do ECS-u – mówiła Aleksandra Dulkiewicz.

– Mamy do czynienia z bardzo świeżym gdańskim przypadkiem: poza istniejącym Muzeum II Wojny Światowej ma powstać nowe muzeum na Westerplatte. Powstało Muzeum Getta Warszawskiego, czy w kontrze do Muzeum Żydów Polskich? Czy dziś w Polsce mamy dwie ścieżki historyczne? Dwa tygodnie temu otrzymaliśmy pismo od ministra Piotra Glińskiego informujące, że przez najbliższe 3 lata dotacja od ministerstwa na instytucję współtworzoną przez nie, jest obcięta o 3 miliony złotych. Dzisiaj mamy to na piśmie. Kiedy zajrzymy do budżetu państwa na 2020 roku to zobaczymy tam 4 miliony złotych na nową instytucję kultury. Państwo polskie Prawa i Sprawiedliwości ma wszystkie narzędzia do stosowania siły – dodała.

– Ważne publiczne instytucje kultury nie powstają w 5 minut – dodał dyrektor ECS-u Basil Kerski. – Wiele lat trwało przygotowanie tej instytucji z największymi bohaterami polskiej historii. Tu działają Lech Wałęsa, Bogdan Borusewicz, Bogdan Lis, ale też spoza Gdańska Władysław Frasyniuk i Zbigniew Bujak. To miejsce spotkania teraźniejszości z historią. Mnie dziwi pomysł tworzenia nowej, ważnej instytucji, bez rozmów z tymi ludźmi – uzupełnił dyrektor Kerski.

Pełny program obchodów dostępny jest TUTAJ.