Więcej mieszkań na wynajem dla osób o niskich dochodach, ułatwienia w prowadzeniu takich inwestycji dla samorządów, a w rezultacie – impuls rozwojowy dla gospodarki. Tak w skrócie ma działać tzw. pakiet mieszkaniowy przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju.

Projekt obejmuje zmianę trzynastu ustaw. Ułatwienia w nich zawarte mają pobudzić budownictwo czynszowe i komunalne, a przez to stać się impulsem dla gospodarki, dotkniętej skutkami epidemii COVID-19.

– Rozwiązania są na zaawansowanym etapie prac legislacyjnych – poinformował w poniedziałek Juliusz Tetzlaff, dyrektor Departamentu Mieszkalnictwa w Ministerstwie Rozwoju. Jak powiedział, już niedługo powinny się toczyć nad nimi prace w Sejmie.

WIĘKSZE DOPŁATY DO TBS-ÓW

Jednym z najważniejszych elementów pakietu mieszkaniowego są zmiany, dotyczące finansowania inwestycji mieszkaniowych, prowadzonych przez Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Bezzwrotny grant z Funduszu Dopłat, który gmina będzie mogła otrzymać na wsparcie TBS-ów, może wynosić nawet 35 proc. kosztów (obecnie jest to 20 proc.), a samorząd otrzyma go w dowolnym momencie zaawansowania inwestycji (dzisiaj na zasadzie refinansowania).

– To rozwiązanie, które proponujemy, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom samorządów. Grant będzie wypłacany wtedy, kiedy strony się na to umówią, a więc nawet na początku inwestycji, co oznacza, że samorząd nie będzie musiał zainwestować swoich pieniędzy – wyjaśniał Juliusz Tetzlaff.

Jak podkreślił dyrektor Departamentu Mieszkalnictwa, zmiana ta w konsekwencji wpływa na cały montaż finansowania TBS-ów, w tym na wysokość kredytu z Banku Gospodarstwa Krajowego. Obecnie jest on zaciągany na poziomie 60 do 70 proc., po wejściu w życie nowych rozwiązań będzie to już tylko 45-50 proc.

– Jedynym wymaganym elementem całej układanki jest posiadanie gruntu, który warunkuje udzielenie wyższego grantu na poziomie 35 proc. Ten grunt może pochodzić z Krajowego Zasobu Nieruchomości; KZN będzie wspierał samorządy, tam gdzie samorząd nie ma własnej działki, żeby taki TBS założyć – zaznaczył dyrektor Tetzlaff.

NOWE ZASADY DLA LOKATORÓW TBS-ÓW

Ministerstwo Rozwoju opracowało także nowe zasady partycypacji lokatorów w TBS-ach. Po spłacie kredytu przez TBS osoby w najwyższym stopniu partycypujące w kosztach budowy (co najmniej 20 proc. w mniejszych miejscowościach i 25 proc. w dużych miastach) będą miały możliwość zamienić umowę najmu na umowę najmu z dojściem do własności. Druga możliwość, również po spłacie kredytu przez TBS, to tzw. wakacje czynszowe, czyli obniżenie czynszu (nawet o 20 proc.), tak by w ten sposób „odzyskać” swoja partycypację.

Dodatkowo w myśl nowych przepisów w TBS-ach będą mogły partycypować również organizacje pozarządowe czy pracodawcy. Obecnie mogą to być tylko osoby fizyczne.

DOPŁATY DO CZYNSZÓW DLA SZERSZEJ GRUPY OSÓB

Nowe rozwiązania poszerzają krąg odbiorców dopłat do czynszów, które obecnie adresowane są tylko do osób mających zdolność czynszową, wskazanych przez gminę do najmu mieszkania.

– Chcielibyśmy wprowadzić rozwiązanie, które pozwoli gminie rozszerzyć możliwość udzielania dopłat także na osoby, które zdolności czynszowej nie mają, ale które w odczuciu gminy dobrze rokują i warto dać im szansę – wskazywał Juliusz Tetzlaff. To tzw. oferta dla stających na nogi. Formalnie najemcą stawałaby się gmina i to gmina gwarantowałaby inwestorowi regularne opłacanie czynszu.

WIĘCEJ MIESZKAŃ KOMUNALNYCH

Projektowane przepisy mają także skrócić kolejki do mieszkań komunalnych. – Chcemy, aby takie lokale również powstawały, w związku z tym zwiększamy finansowanie budownictwa komunalnego – akcentował dyrektor Tetzlaff.

Pakiet mieszkaniowy podwyższa do 50 proc. wysokość finansowego wsparcia z Funduszu Dopłat na przedsięwzięcia, które polegają na remoncie mieszkań komunalnych. W przypadku gdy budynki komunalne wpisane są do rejestru zabytków lub znajdują się na terenie wpisanym do tego rejestru, premia będzie mogła wynosić 60 proc. kosztów przedsięwzięcia. Jak podkreśla Ministerstwo Rozwoju, przedsięwzięcia te będzie można połączyć z remontem części wspólnych budynków, na które już można pozyskać wprowadzoną na początku roku premię remontową.

Do 50 proc. ma być również zwiększony nakład na budowę nowych budynków komunalnych i tzw. zasobu interwencyjnego (noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych).

WSPARCIE DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I GRANTY NA INFRASTRUKTURĘ

Ministerstwo Rozwoju rozszerza także grupę podmiotów uprawnionych do aplikowania o wsparcie finansowe. Po wprowadzeniu zmian z tej możliwości skorzystają również organizacje pozarządowe, które nie mają statusu organizacji pożytku publicznego.

Propozycje pakietu mieszkaniowego przewidują również finansowanie powierzchni wspólnych dla seniorów, np. pomieszczeń rekreacyjnych czy ambulatoryjnych.

Jak podkreśla dyrektor Tetzlaff, sama budowa budynku to dopiero początek zagospodarowania terenu. Dlatego samorządy będą mogły liczyć także na dodatkowy grant na infrastrukturę. – Chcielibyśmy, żeby gmina, która zaangażuje się w budownictwo, mogła otrzymać jeszcze dodatkowy grant 10-proc. na infrastrukturę – poinformował. – Otrzymanie 90 proc. wsparcia z Funduszu Dróg Samorządowych będzie mogło być połączone z bonusem 10 proc. z Funduszu Dopłat – wyjaśnił.

LOKAL ZA GRUNT OD SAMORZĄDU

Jedno z opracowanych ułatwień zakłada także, że deweloper w zamian za grunt kupiony od samorządu lub z KZN będzie mógł przekazać gminie część lokali mieszkaniowych lub użytkowych. Pozyskane w ten sposób lokale samorząd będzie mógł przeznaczyć np. na mieszkania komunalne, żłobek, czy przedszkole.

– Ten system został przygotowany w odpowiedzi na postulaty zarówno firm deweloperskich, jak i samorządów, które bardzo często same nie są w stanie, mimo posiadania gruntu, podjąć się realizacji takiej inwestycji – wyjaśniał Juliusz Tetzlaff.

Ustawa wprowadzająca „lokal za grunt” jest w trakcie konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. – Mam nadzieję, że przed wakacjami albo tuż po wakacjach ten projekt będzie przyjęty – wskazał dyrektor.

KRAJOWY ZASÓB NIERUCHOMOŚCI BĘDZIE MÓGŁ TWORZYĆ TBS-Y

Wśród nowelizowanych ustaw jest również ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości. – Ułatwienia, które są planowane przez Ministerstwo Rozwoju, spowodują, że KZN będzie mógł przystępować do TBS-ów, tworzyć TBS-y, będzie mógł pobudzać budownictwo mieszkaniowe na tych terenach, na których to budownictwo nie rozwija się tak dynamicznie, jak w dużych aglomeracjach – podkreślał Adam Struziak, zastępca dyrektora Departamentu Transakcyjnego w Krajowym Zasobie Nieruchomości. – Do końca 2020 roku KZN planuje podjęcie współpracy z co najmniej 50 samorządami – zapowiedział dyrektor Struziak.

Propozycjom zawartym w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa poświęcone było poniedziałkowe webinarium „Pakiet mieszkaniowy jako impuls dla gospodarki” zorganizowane przez resort rozwoju we współpracy z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach cyklu „Tarcza antykryzysowa dla biznesu”.

PAP/am