W tym roku po raz pierwszy Wojsko Polskie zorganizuje obchody 1 września na Westerplatte – poinformował w piątek minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz apeluje o uszanowanie tradycji i dialog w tej sprawie. Głos zabrał też dyrektor Muzeum II Wojny Światowej.

Minister Mariusz Błaszczak zaznaczył, że zależy mu, aby obchody miały charakter państwowy, żeby nie były wykorzystywane politycznie.

– W tym roku po raz pierwszy, mam nadzieję, że już tak zawsze będzie, Wojsko Polskie zorganizuje obchody 1 września na Westerplatte – oświadczył na konferencji prasowej szef MON. Zaznaczył, że zależy mu na tym, aby obchody miały charakter państwowy, nie były wydarzeniem wyłącznie o skali lokalnej.

– To był atak Niemiec na Polskę. To wydarzenie, w którym czcimy przede wszystkim dzielność i ofiarność Wojska Polskiego – podkreślał.

Minister stwierdził też, że teren Westerplatte przez lata był zaniedbany. – Teraz ten teren przechodzi we władanie Skarbu Państwa. To teren, na którym powstanie w przyszłości Muzeum Westerplatte, to teren, który jest uświęcony krwią żołnierzy Wojska Polskiego – stwierdził.

Podkreślił, że chce, aby obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej miały charakter państwowy, żeby nie były wykorzystywane politycznie. – Tak niestety było przez lata, kiedy władze Gdańska, albo zamierzały nie zapraszać Wojska Polskiego, albo zapraszały polityków typu Frans Timmermans, którzy wygłaszali wówczas na Westerplatte przemówienia bardzo kontrowersyjne w swojej treści – powiedział minister.

Zapowiedział, że na uroczystości zaproszeni zostaną m.in. kombatanci, weterani czy harcerze. Jak zaznaczył, ci, którzy zasłużyli się dla wolności Rzeczypospolitej Polskiej. Mariusz Błaszczak podkreślił, że zaproszone zostaną także władze samorządowe.

DULKIEWICZ: APELUJĘ O DIALOG

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz stwierdziła zaś, że obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej powinny odbyć się w duchu porozumienia. Odniosła się do deklaracji ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka. 

– Teren, na którym znajduje się pomnik obrońców Westerplatte, na mocy specustawy ma przejść na własność Skarbu Państwa. Ale procedura dopiero się rozpoczęła – zaznaczyła Aleksandra Dulkiewicz. – To Gdańsk jest właścicielem 9 hektarów działki znajdującej się na Westerplatte. Toczy się procedura administracyjna związana z tym terenem, ale ona dopiero się rozpoczęła i w państwie praworządnym nie powinniśmy rozstrzygać przed zakończeniem procedury o tym, jaki będzie jej wynik – dodała.

Aleksandra Dulkiewicz zaapelowała do ministra Błaszczaka o trzy rzeczy.

– Po pierwsze – o uszanowanie długoletniej tradycji, zapoczątkowanej przez prezydenta Adamowicza i harcerzy, po drugie – o uszanowanie stanu prawnego, a po trzecie – o dialog. Jeszcze dziś wystąpię z pismem do premiera Mateusza Morawieckiego. Chodzi o pamięć, nie tylko o poległych żołnierzach na Westerplatte, którzy ofiarą krwi bronili tego skrawka polskiej ziemi, ale pamięć w ogóle i o wnioski, jakie z niej wyciągamy wnioski jako Polacy – podkreśliła.

LIST DO PREMIERA

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz wystosowała też do premiera Mateusza Morawieckiego list, apelując o współpracę przy organizowaniu obchodów 81. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Gdańsk, 24 lipca 2020 r.

Pan Mateusz Morawiecki
Prezes Rady Ministrów RP

Szanowny Panie Premierze

Gdańsk to miejsce dialogu, konsensusu, poszukiwania kompromisu i zgody narodowej. Chcemy być godnymi spadkobiercami tych, którzy właśnie w Gdańsku w roku 1980 wspólnie wykuwali założenia dla Porozumień Sierpniowych.

Są niestety w naszej Ojczyźnie wyraźnie wytyczone linie podziałów. Polaryzacja i spór jaki toczą nasi rodacy budzą troskę i powinny skłaniać polityków do gotowości poszukiwania porozumienia ponad podziałami. Tym bardziej należy unikać wikłania w aktualne spory polityczne symboli świętych dla wszystkich Polaków. Takim miejscem i takim symbolem jest Westerplatte. „Nigdy więcej wojny” – ten wymowny cytat usytuowany na uświęconej polską krwią ziemi nie stracił na swojej aktualności i skłania nas do prowadzenia konstruktywnej i pokojowej debaty.

W takim właśnie duchu było moje zaproszenie na obchody 81 rocznicy wybuchu II wojny światowej, które, jak co roku chcieliśmy uczcić z udziałem kombatantów, weteranów, wojska, harcerzy i najważniejszych osób w państwie. W 1999 roku zapoczątkował te obchody śp. Paweł Adamowicz i od 21 lat miasto Gdańsk nieprzerwanie organizuje uroczystości zapraszając do udziału najważniejszych przedstawicieli naszego państwa, bez względu na to, kto aktualnie sprawuje władzę. Dlatego też, po rozstrzygnięciu wyborów prezydenckich, niezwłocznie wysłałam zaproszenie do Prezydenta RP – pana Andrzeja Dudy. Wcześniej, bo już w połowie czerwca, zaproszenia skierowałam do Pana Premiera, jak również Marszałków Sejmu i Senatu RP oraz Ministra Obrony Narodowej.

Tym bardziej zdumiał mnie dzisiejszy wpis w mediach społecznościowych Ministra Obrony Narodowej- pana Mariusza Błaszczaka. Nie sposób traktować tego twitta, jako wyciągnięcia ręki do zgody, a należy postrzegać w kategorii wytyczania nowego pola konfliktu.

Jeszcze większym zaskoczeniem jest próba realnego wpływu i presji wywieranej przez konstytucyjnego ministra na toczące się postępowanie administracyjne. Aktualnie trwa proces związany z realizacją specustawy dedykowanej Westerplatte. Zgodnie z jej zapisami Muzeum II Wojny Światowej złożyło wniosek o zezwolenie na realizację części inwestycji w zakresie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Trwa właśnie jego opiniowanie przez zainteresowane strony, w tym przez miasto Gdańsk. Zgodnie z ustawą, zapoznanie się z tymi opiniami poprzedza wydanie decyzji przez Wojewodę Pomorskiego. Pomimo tego minister Błaszczak przesądza o rozstrzygnięciu, które ma dopiero zapaść i które zostanie rozstrzygnięte przez inny organ. Jest to pogwałcenie reguł demokratycznego państwa prawa.

Żywię nadzieję, że wspólnie, bez niepotrzebnych sporów i ponad podziałami, uczcimy tego dnia pamięć bohaterskich obrońców Westerplatte oraz milionów cywilnych ofiar tej strasznej wojny. Raz jeszcze zapraszam Pana Premiera na uroczystości organizowane przez Gdańsk na Westerplatte 1 września 2020 r. Jestem otwarta na dialog i podobnej otwartości chciałabym móc oczekiwać od premiera mojej Ojczyzny oraz podległych mu współpracowników. Nie traćmy szansy na to, aby pamięć o obrońcach Westerplatte Polaków łączyła, a nie dzieliła i żeby nie była źródłem gorszących sporów.

Z wyrazami szacunku
Aleksandra Dulkiewicz
prezydent Gdańska

Do wiadomości:
Minister Obrony Narodowej – pan Mariusz Błaszczak

NAWROCKI: JESTEŚMY GOTOWI

Oświadczenie w sprawie obchodów wydało także Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. 

– Oświadczam, że Muzeum II Wojny Światowej jest gotowe do udzielenia wparcia Ministerstwu Obrony Narodowej w godnym uczczeniu 81. rocznicy wybuchu II wojny światowej, w pełnym poszanowaniu i z troską o godne upamiętnienie bohaterstwa żołnierza polskiego, którego obecność i rola są w pełni historycznie uzasadnione w tym szczególnym miejscu, będącym istotnym elementem polskiej tożsamości narodowej – podkreślił Karol Nawrocki, dyrektor placówki.

Podkreślił też, że „przełomem w upominaniu się o pamięć o żołnierzach z Westerplatte, stały się odkrycia szczątków poległych westerplatczyków, dokonane w trakcie misji archeologicznej prowadzonej przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Przez ponad 80 lat, w bezimiennych mogiłach spoczywała większość poległych obrońców Westerplatte, czekając na godny pochówek”.

– Aktualnie to właśnie jednostki Wojska Polskiego i Straży Granicznej, znajdujące się na Westerplatte, stanowią naturalną kontynuację oddziałów strzegących bezpieczeństwa Polski. Dla Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oczywistym jest, że Westerplatte jest symbolem o charakterze ogólnopolskim, nie regionalnym. Tym samym coroczne uroczystości upamiętniające wybuch najtragiczniejszej katastrofy w dziejach ludzkości jakim była II wojna światowa, powinny być realizowane przez Wojsko Polskie, będące spadkobiercą tradycji westerplatczyków – zaznaczył dyrektor.

PAP/Grzegorz Armatowski/mrud