Badania pokazują, że wciąż nawet 70 proc. osób powyżej 60. roku życia nie korzysta z internetu. Pandemia spowodowała, że seniorzy mają trudniejszy dostęp do edukacji w tym zakresie. – Osoby wykluczone cyfrowo są bardziej samotne i pozostawione same sobie – wskazują eksperci.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2019 r. liczba Polaków wynosiła 38,38 mln mieszkańców, z czego osoby w wieku 60 lat i więcej stanowiły 25,3 proc. (9,7 mln). Według prognozy GUS, w 2030 r. liczba osób powyżej 60 lat w Polsce wzrośnie do poziomu 10,8 mln, a w 2050 r. wyniesie 13,7 mln. Osoby te będą stanowiły około 40 proc. ogółu ludności kraju.

Jednocześnie dynamicznie wzrasta cyfryzacja usług publicznych. Szczególnie w czasie pandemii wiele instytucji wprowadziło elektroniczną formę kontaktu z klientem. Taka sytuacja powoduje, że seniorzy jeszcze bardziej są narażeni na wykluczenie cyfrowe.

Dane GUS pokazują, że w 2019 r. z komputerów w ciągu ostatnich trzech miesięcy korzystało 34,1 proc. osób w wieku 65–74 lata, czyli o 2,4 punkty procentowe więcej niż rok wcześniej. Z internetu korzystało 37 proc. osób w wieku 65–74 lata, a regularnie łączyło się z nim 33,3 proc.

Z kolei ponad połowa osób w wieku 65–74 lata (54,4 proc.) nigdy nie korzystała z komputera.

DUŻY, NEGATYWNY WPŁYW PANDEMII

Dyrektor Instytutu Polityki Senioralnej SeniorHub Przemysław Wiśniewski zwrócił uwagę, że w czasie pandemii obsługa internetu miała bardzo duży wpływ na funkcjonowanie seniorów poddanych przymusowej izolacji społecznej.

Wskazał, że pomimo tego liczba osób starszych korzystających z technologii cyfrowych wcale nie wzrosła. Ekspert przywołał badania SeniorHub przeprowadzone w lutym i marcu 2021 r. na próbie 500 osób w wieku 60 plus, z których wynika, że 71,2 proc. respondentów nie korzysta z internetu. 28,8 proc. seniorów używa tego narzędzia, przy czym 7,6 proc. jedynie incydentalnie. Zaledwie co piąta osoba 60 plus (21,4 proc.) korzysta z internetu systematycznie. Dane te potwierdzają inne badania np. Federacji Konsumentów (2021), CBOS (2020), czy Eurostat (2020).

ZA MAŁO KURSÓW

– Z jednej strony jest to oczywiste, bo w czasie pandemii nie odbywały się kursy stacjonarne, które są skuteczną metodą edukacji seniorów. A z drugiej strony można zauważyć, że jeśli seniorzy byli już cyfrowi, to przez te dwa lata ich kompetencje w tym zakresie mogły się pogłębić. Osoby te zostały w pewien sposób zmuszone, by z tych technologii korzystać – podkreślił Wiśniewski.

Jak stwierdził, nadal mamy jednak do czynienia ze stagnacją jeśli chodzi o korzystanie z technologii cyfrowych przez osoby starsze. „Najbardziej niepokojące jest to, że cały czas około 70 proc. seniorów w ogóle nie korzysta z internetu. Bardzo często nie mają takiej potrzeby, nie chcą ulegać presji społecznej, ale przede wszystkim większość z nich, nawet jeśli chce chodzić na zajęcia edukacyjne, to ma do tego utrudniony dostęp. Kursów w naszym kraju jest bardzo mało – przyznał ekspert.

GDY JUŻ WEJDĄ, RADZĄ SOBIE BARDZO DOBRZE

Zwrócił uwagę, że ostatnie badanie realizowane przez instytut pokazuje, że seniorzy, którzy weszli już do „cyfrowego świata”, dobrze sobie w nim radzą. 91 proc. z nich bardzo chętnie korzysta np. z usług instytucji finansowych. – To pokazuje, że seniorzy nie boją się narzędzi pozwalających nie tylko na zarządzanie swoimi finansami, ale np. na dokonywanie inwestycji, czy różnego rodzaju zakupów – dodał Wiśniewski.

Zaznaczył zarazem, że „wiele instytucji musi jeszcze dużo zrobić, by o cyfrowego seniora zawalczyć”. – Seniorzy zwracają uwagę na to, że fajnie by było, gdyby ktoś im wytłumaczył funkcjonalność jakiejś aplikacji np. w punkcie obsługi klienta, czy za pomocą tutorialu wideo – wskazał.

Zdaniem Wiśniewskiego warto, aby także instytucje centralne i samorządowe przeznaczały środki na programy związane z edukacją cyfrową seniorów.

POKAZAĆ KORZYŚCI

– Potrzebne jest czułe, empatyczne zrozumienie potrzeb seniora i pokazanie mu internetowego świata bez żadnego przymusu. Musimy pokazywać seniorom na czym polegają korzyści z internetu – powiedział.

Zdaniem eksperta osoby, które biegle posługują się internetem w mniejszym stopniu narzekają na osamotnienie. – Osoby wykluczone cyfrowo są bardziej samotne, bardziej pozostawione same sobie. Internet pomaga nam lepiej żyć, zwłaszcza w trudnych czasach izolacji społecznej – podkreślił Wiśniewski.

PAP/raf