Włodarze gmin zaprotestowali w środę w MSWiA przeciwko zmianie granic gmin i miast. Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP Stanisław Jastrzębski zaapelował o opracowanie nowego prawa.

Do końca lipca rząd ma czas na decyzję w sprawie zmiany granic miast i gmin. Te pierwsze argumentują najczęściej, że muszą się rozrastać, a gminy wiejskie oponują, bo mogą stracić podatników. Przesunięcia budzą zazwyczaj duże emocje zarówno wśród samorządowców, jak i mieszkańców. Chodzi między innymi o zmianę granic Słupska i Ustki.

Tegoroczny projekt rozporządzenia był już opiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST), ale w poniedziałek MSWiA opublikowało jego zmienioną wersję. Dlatego dokument był w środę ponownie przedmiotem dyskusji.

– Rada Ministrów rozpatruje poprawki do najnowszego projektu rozporządzenia – wyjaśnia Tomasz Szymański, wiceszef MSWiA. – Mam nadzieję, że do dzisiaj temat zostanie ostatecznie rozstrzygnięty i do jutra przedmiotowe rozporządzenie zostanie ogłoszone – dodaje.

WÓJT NOWEJ WSI LĘBORSKIEJ: NIE BYŁO DIALOGU

Wójt gminy Nowa Wieś Lęborska Szymon Medalion podkreślił, że strona, którą reprezentuje, została pominięta w dialogu w sprawie zmian granic.

– W styczniu burmistrz Lęborka zaprosił mnie na rozmowę, powiedział, że będzie nam zabierał ziemię, a na pytanie, o których działkach mówimy, powiedział, że od niego się tego nie dowiem – mówi Szymon Medalion. – Dowiedzieliśmy się tego od opozycyjnych burmistrzowi radnych Platformy Obywatelskiej, którzy pokazali nam projekt ustawy. Nie przeszkodziło to później panu burmistrzowi w mówieniu w mediach, że to była jego próba dialogu – dodaje.

Jego zdaniem po siedmiu miesiącach negocjacji nic się nie zmieniło. Podkreślił, że wypracowana decyzja nie jest kompromisem, bo gmina nie została zaproszona do merytorycznej dyskusji jako partner. Zaapelował również o powrót do projektu rozporządzenia z 15 lipca.

– Dzisiaj nie walczymy o tę czy tamtą działkę , ale o elementarne zasady państwa prawa – podkreśla. – Chcemy być traktowani jako partnerzy w rozmowie i nie może być tak, że głos mieszkańców wsi jest ignorowany – ocenia.

WIĘKSZOŚĆ MIESZKAŃCÓW GMINY USTKA NIE CHCE NALEŻEĆ DO MIASTA

Wójt gminy Ustka Rafał Konon zaznaczył, że 98 proc. mieszkańców zarządzanej przez niego gminy, którzy wzięli udział w konsultacjach, zadeklarowało, że nie chce należeć do miasta Ustki. Podkreślił, że władze ignorują wolę mieszkańców.

– Panie ministrze, to ostatni moment, aby zakończyć tę farsę z poszerzeniem i poczekać na zmianę przepisów tak, żeby zmiana granic była regulowana prawnie i uczciwie w stosunku do dwóch samorządów. Nie ma zgody gminy Ustka na poszerzenie miasta Ustki o zaproponowane tereny – zaznaczył Rafał Konon.

BRAK POSZANOWANIA SAMODZIELNOŚCI JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Burmistrz Kobylnicy Anna Gliniecka-Woś zaprotestowała przeciwko zapisom zawartym w projekcie rozporządzenia, przewidującym zmianę granic administracyjnych gminy bez zgody gminy i wbrew wyrażonej woli społeczności lokalnej. Dodała, że projekt narusza zasadę poszanowania samodzielności jednostek samorządu terytorialnego i pomija zarówno wyniki konsultacji społecznych, jak i dotychczasową praktykę legislacyjną, zgodnie z którą zmiany granic powinny być dokonywane wyłącznie w przypadku obopólnej zgody zainteresowanych gmin.

– W ostatnim projekcie z 23 lipca w przypadku pięciu gmin, w tym gminy Kobylnica, zmieniono rekomendację z negatywnej na pozytywną, mimo braku obopólnej zgody samorządów – mówi Anna Gliniecka-Woś, burmistrz Kobylnicy. – Chciałabym zwrócić się z apelem do rządu o uszanowanie praw mieszkańców gmin wiejskich – dodaje.

APEL O SZANOWANIE PRAW MIESZKAŃCÓW

Przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, wójt gminy Długosiodło Stanisław Jastrzębski zaapelował do rządu o uszanowanie praw mieszkańców terenów wiejskich.

– Chciałbym zaproponować, poprosić, żeby jak najszybciej rząd przystąpił do opracowania nowego prawa, właściwego podejścia do tych kwestii granicznych, bo tylko nowe prawo mądre i sprawiedliwe daje nam szansę bezkonfliktowego rozwiązania tych problemów – zaznaczył.

W sumie w 2025 r. do MSWiA wpłynęło 28 wniosków samorządów dotyczących ustalenia granic gmin i miast, nadania statusu miasta, czy zmiany nazwy gminy. W woj. pomorskim taka sytuacja dotyczy wniosków: miasta Słupsk i gmin Redzikowo i Kobylnica, miasta Lębork i gminy Nowa Wieś Lęborska oraz miasta Ustka i gminy Ustka.

WICESZEF MSWIA: SAMORZĄDY ZAWSZE BĘDĄ PODZIELONE

Według wiceszefa MSWiA Tomasza Szymańskiego „strona samorządowa w tym obszarze zawsze będzie podzielona”. Wiceminister zaznaczył, że Związek Miast Polskich zawsze będzie wspierał działania miast, a Związek Gmin Wiejskich – gmin. Jego zdaniem głosy sprzeciwu wyrażane przez włodarzy gmin i miast są zrozumiałe, ponieważ potencjalnej utracie terenu przez jednostki samorządu terytorialnego towarzyszą emocje.

– To zawsze będzie budziło emocje. Dlatego też idziemy dalej, żeby uporządkować tę kwestię, bo nie chcę więcej brać udziału w tego typu działaniach, które są bardzo mocno nacechowane emocjami, które co roku mogą się wydarzać, ponieważ nawet ostatniego dnia grudnia można zwołać sesję rady gminy, podjąć uchwałę o próbie zajęcia, przejęcia części gminy – zaznaczył.

W ocenie Szymańskiego możliwość takich rozwiązań nie wpływa dobrze na współpracę i relacje międzyludzkie między sąsiadującymi gminami. – Stąd też nasza propozycja, żeby zmienić te zasady, zrobić tego typu rzeczy raz na kadencję, żeby wspólne były stanowiska, uzgodnienia, rozliczenia i szerokie konsultacje społeczne – podkreślił.

PROPOZYCJE ZMIAN W USTAWIE

Zapytany o to, czy możliwa jest zmiana prawa w tej kwestii, zaznaczył, że „już w poniedziałek odbędzie się zespół programowania prac rządu, gdzie w propozycjach strony samorządowej, nad którymi pracowaliśmy, jest ujęta kwestia nowego podejścia do podziału (…) zmiany granic”.

Propozycje zmian w ustawie o samorządzie gminnym w zakresie procedury wnioskowej o zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego zostały wypracowane wspólnie przez stronę rządową i samorządową. W czerwcu podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego przedstawił je wiceminister Szymański.

Przekazał, że obecne rekomendacje są wynikiem drugiego posiedzenia Zespołu do Spraw Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych w KWiRST, który zwołany został na prośbę strony samorządowej. Propozycja spotkania – jak powiedział – złożona została również przez poszczególnych włodarzy jednostek samorządu terytorialnego oraz współprzewodniczącego Komisji Wspólnej ze strony samorządowej Marka Wójcika.

Wiceszef MSWiA zaznaczył, że na posiedzeniu szukano aspektów, które „łączą, a nie dzielą”. Dodał, że w trakcie obrad padły propozycje kompromisowe, a część włodarzy przedstawiła warianty, które wykraczały poza pierwotną propozycję i zmniejszały obszar, który miałby zostać przejęty. Zdaniem wiceministra wypracowywane rozwiązania „zawsze muszą być wynikiem konsensusu”. Podkreślił, że te pierwotne – dotyczyły wyłącznie uzgodnionych pomiędzy dwiema jednostkami samorządu terytorialnego podziałów. Drugi projekt dotyczył z kolei kwestii, wobec których strony zaproponowały kompromisowe rozwiązania.

– Pewne rzeczy, które zostały wyartykułowane, znalazły się w drugim projekcie rozporządzenia Rady Ministrów, który podlegał konsultacjom i opiniom międzyresortowym – wskazał.

GWARANCJE ZE STRONY SŁUPSKA

Słupsk gwarantuje na przyłączonych terenach kontynuację rozpoczętych inwestycji, utrzymanie placówek oświatowych i zapewnienie komunikacji miejskiej MZK dla ponad 3,5 tysiąca mieszkańców.

Marta Makuch, wiceprezydent Słupska, przestrzegała w ubiegłym tygodniu, że jeśli miasto nie pozyska nowych terenów, wpłynie to negatywnie także na sąsiednie gminy, które – jak twierdzi – czerpią pełnymi garściami z infrastruktury miejskiej, za którą płacą słupszczanie. Czytaj więcej: Wiceprezydent Słupska liczy na dialog ws. poszerzenia granic miasta. „Jesteśmy otwarci na dyskusje”

PAP/mp