Szczury – trochę podobnie jak ludzie – potrafią wyobrażać sobie różne miejsca i przedmioty. Naukowcy zauważyli to z pomocą wirtualnej rzeczywistości i skanerów mózgu.

Ludzie często żyją w świecie wyobrażeń, a z pewnością mogą przywołać w pamięci przeróżne sytuacje, miejsca, ludzi i przedmioty. Teraz naukowcy z Janelia Research Campus w Stanach Zjednoczonych wykazali, że – przynajmniej w pewnym stopniu – potrafią to także niektóre zwierzęta. Aby to sprawdzić, stworzyli system złożony z zestawu do wirtualnej rzeczywistości i skanera mierzącego aktywność mózgów szczurów. Urządzenie rejestrowało pracę struktury mózgu zwanej hipokampem i odnosiło ją do miejsca, w którym w wirtualnej rzeczywistości znajdował się szczur.

Hipokamp – wyjaśniają badacze – tworzy mentalne mapy otoczenia i bierze udział w przypominaniu sobie minionych zdarzeń czy wyobrażaniu sobie przyszłości.

WIRTUALNE PRZEŻYCIA SZCZURÓW

Gryzonie chodziły w kołowrotkach z systemem VR na głowach, dzięki czemu doświadczały wirtualnej podróży po różnych sceneriach. Były przy tym wynagradzane jedzeniem za dotarcie do celu wirtualnego. Jednocześnie naukowcy rejestrowali aktywności mózgów zwierząt. W ten sposób dowiedzieli się, jaka aktywność tego organu towarzyszy danej scenerii.

W dalszej części eksperymentu szczury dostawały smakołyk, jeśli doszły do tego samego celu, ale już tylko w wyobraźni (obserwowanej z pomocą tego samego skanera) – przypomina to trochę sytuację, kiedy człowiek myśli o drodze, jaką pokona, na przykład do sklepu spożywczego.

W trzeciej fazie – nazwanej zadaniem „Jedi” – zwierzęta były nagradzane, kiedy przeniosły jakiś przedmiot w świecie wirtualnej rzeczywistości, posługując się tylko wyobraźnią.

SZCZURY UTRZYMUJĄ WYOBRAŻENIA

Doświadczenia pokazały, że szczury potrafią precyzyjnie kontrolować pracę hipokampa – w podobny sposób, jak robią to ludzie – a także podtrzymywać przez wiele sekund daną aktywność mózgu, co wskazuje na utrzymywanie w głowie konkretnych wyobrażeń dotyczących na przykład położenia w przestrzeni. To podobny czas, w którym ludzie odtwarzają przeżyte wcześniej wydarzenia lub wyobrażają sobie nowe.

– Szczury rzeczywiście tworzą w mózgu reprezentację miejsc i otoczenia bez realnego pozostawania w nich. Nawet jeśli ich ciało jest unieruchomione, myśli szczurów mogą krążyć wokół tych miejsc – zauważa dr Chongxi Lai, jeden z autorów badania.

– Wyobraźnia to jedna z najbardziej niezwykłych umiejętności człowieka. Teraz pokazaliśmy, że zwierzęta też potrafią się nią posługiwać, i znaleźliśmy sposób, aby to badać – podkreśla dr Albert Lee, jeden z naukowców.

 PAP/MarWer