W tym roku po raz pierwszy będziemy obchodzić Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939. Uchwałą sejmową data tego święta została wyznaczona na 2 października.

Główne uroczystości dnia upamiętniającego ofiary zbrodni pomorskiej odbędą się przed siedzibą Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie.

ZŁOŻENIE KWIATÓW, MSZA I KONCERT

W poniedziałek, 2 października, o godz. 11:00 zostaną złożone kwiaty na grobach nr 1 i nr 2 w Lasach Piaśnickich. Następnie, o godz. 12:30 odprawiona zostanie msza święta w intencji ofiar w kościele pw. Chrystusa Króla i bł. Siostry Alicji Kotowskiej przy ul. Narutowicza 2 w Wejherowie. Główne uroczystości rozpoczną się w siedzibie muzeum przy ul. Ofiar Piaśnicy 6 w Wejherowie o godz. 14:00.

Ponadto na godz. 16:00 zaplanowano koncert pt. „Pamiętamy, by czas nie zaćmił i w niepamięć nie obrócił”. Odbędzie się on w kościele NMP Królowej Polski przy ul. ks. Zygmunta Malińskiego 1 (dawna ul. Rybacka 22). W programie koncertu: III Symfonia op. 36 ”Symfonia pieśni żałosnych” Henryka Mikołaja Góreckiego. Wystąpią: Orkiestra Filharmonii Narodowej w Warszawie pod batutą Andrzeja Borejki i Izabela Matuła (sopran). Bezpłatne bilety na koncert są dostępne w Muzeum Piaśnickim w Wejherowie. Szczegóły >>>TUTAJ.

OBCHODY W CHOJNICACH

W poniedziałek obchody zostaną zorganizowane także w Chojnicach. Zaplanowano m.in. projekcję filmu pt. „Zbrodnia Pomorska 1939 r.”, otwarcie wystawy na Starym Rynku oraz symboliczne złożenie kwiatów. Wydarzenie organizują Chojnickie Centrum Kultury wraz z posłem Aleksandrem Mikołajem Mrówczyńskim, który był wnioskodawcą ustanowienia dnia pamięci.

Na godz. 10:00 zaplanowano projekcję filmu „Zbrodnia Pomorska 1939 r.” i prelekcję Mirosława Sprengera z Instytutu Pamięci Narodowej, Chojnickie Centrum Kultury. Następnie, o godz. 12:30, prezes IPN dr. Karol Nawrocki na Starym Rynku w Chojnicach otworzy wystawę „Zbrodnia Pomorska 1939 r.” na Starym Rynku.

O godz. 13:00 zostaną złożone kwiaty przed pomnikiem w Dolinie Śmierci, a o godzinie 13:15 przy obelisku upamiętniającym rozstrzelanych przy ul. Strzeleckiej. Współorganizatorami są Instytut Pamięci Narodowej i Urząd Miejski w Chojnicach.

O godz. 13:45 w Chojnicach odbędzie się konferencja prasowa prezesa IPN dr Karola Nawrockiego i dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zastępcy prokuratora generalnego prok. Andrzeja Pozorskiego. W związku z prowadzonym śledztwem Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku ustalono nowe fakty w sprawie Zbrodni Pomorskiej. Podczas konferencji prasowej zostaną przedstawione szczegóły śledztwa oraz odnalezione artefakty.

SESJA POPULARNONAUKOWA I SPACERY MUZEALNE

W dniach 3 i 7 października Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zaprasza na bezpłatne spacery muzealne przedstawiające dramatyczne losy polskiej ludności cywilnej na Pomorzu jesienią 1939 r. We wtorek w spacerze mogą wziąć udział grupy zorganizowane ze szkół ponadpodstawowych, natomiast w sobotę osoby indywidualne. Tego dnia spacery muzealne obędą się o godz.: 11:00 i 14:00.

W piątek 6 października, o godz. 14:00, w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku nastąpi uroczyste otwarcie wystawy czasowej „Zbrodnia Pomorska 1939”. Ekspozycja jest poświęcona zaplanowanej i masowej akcji eksterminacyjnej, przeprowadzonej na obszarze Pomorza Nadwiślańskiego i Kujaw. Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających od 6 października do 31 marca 2024 r. Ekspozycja jest bezpłatna i znajduje się w sali wystaw czasowych na poziomie -3.

W czwartek 28 września w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbyła się natomiast sesja popularnonaukowa pt. „Piaśnica–Szpęgawsk–Mniszek… Pamięć o polskich ofiarach niemieckich zbrodni na Pomorzu w 1939 r.”. Sesja była podzielona na sześć głównych wystąpień tematycznych. Głos zabrali specjaliści z zakresu historii XX w., m.in. wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego dr Jarosław Sellin oraz prof. Bogdan Chrzanowski. Wydarzenie zorganizowało Muzeum II Wojny Światowej i Instytut Pamięci Narodowej.

O NARODOWYM DNIU PAMIĘCI

W dniu 1 września 1939 roku po napaści Niemiec na Polskę, pierwszym celem okupanta była z góry zaplanowana likwidacja Polaków czynnie zaangażowanych w budowanie fundamentów II Rzeczypospolitej. Nastąpiły masowe aresztowania polskich patriotów na podstawie wcześniej przygotowanych list proskrypcyjnych, powstałych m.in. z donosów mniejszości niemieckiej, a następnie wywózki osób aresztowanych do miejsc straceń. Największa intensyfikacja niemieckich masowych egzekucji nastąpiła na Pomorzu Gdańskim, gdzie ludność polska zaraz na początku wojny zaznała niemieckiego piekła okupacji. W wyniku operacji „Tannenberg”, „Säuberungsaktion” i „Intelligenzaktion” jesienią 1939 roku do wiosny 1940 roku na Pomorzu Niemcy zamordowali około 30 tysięcy osób, w ponad 400 staranie wybranych miejscach kaźni. Do największych pomorskich miejsc zbrodni należały: Piaśnica koło Wejherowa, Szpęgawsk koło Starogardu Gdańskiego, Lasy Kaliskie obok Kartuz, Skarszewy, Mniszek koło Świecia nad Wisłą, Igły w Chojnicach, Rudzki Most koło Tucholi, Karolewo i Radzim koło Sępólna Krajeńskiego, Paterek koło Nakła nad Notecią, Tryszczyn i fordońska Dolina Śmierci koło Bydgoszczy, Barbarka koło Torunia, Klamry koło Chełmna, Łopatki koło Wąbrzeźna oraz Skrwilno koło Rypina.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 będzie obchodzony po raz pierwszy.

raf