Do niedzieli 7 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie można zobaczyć wyjątkowy fragment średniowiecznej rzeźby – głowę św. Jakuba starszego, pochodzącą z XIV-wiecznego kościoła Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku. Obiekt, który w latach 50. XX wieku nielegalnie wywieziono z Polski, powraca do kraju po wielu dekadach i zostanie ostatecznie przekazany do Muzeum Zamkowego w Malborku.
Podczas konferencji prasowej 3 grudnia na Zamku Królewskim podpisano dokumenty umożliwiające zwrot 73 pergaminowych dokumentów do Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz fragmentu rzeźby do Malborka.
„HISTORYCZNY MOMENT”
– To historyczny moment i najważniejszy zwrot obiektów dziedzictwa kultury w współczesnej historii Polski – podkreśliła Marta Cienkowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego.
Odzyskane z Niemiec obiekty można oglądać na Zamku Królewskim, (fot. Danuta Matloch/MKiDN)
Najstarszy z odzyskanych dokumentów to przywilej protekcyjny dla Zakonu Niemieckiego wydany przez papieża Innocentego III w 1215 roku, a najmłodszy – list żelazny króla Kazimierza IV Jagiellończyka z 1466 roku. W większości dotyczą nadań ziemskich i przywilejów nadawanych zakonowi przez polskich książąt dzielnicowych, papieży, cesarzy i królów polskich.
GŁOWA ŚW. JAKUBA STARSZEGO
Głowa jest fragmentem rzeźby, która powstała około 1340 roku i pierwotnie znajdowała się na południowej ścianie kościoła na Zamku Wysokim w Malborku. W lutym 1945 roku galeria figur została rozbita podczas ostrzału zamku przez Armię Czerwoną, a oderwana od korpusu głowa wywieziona z Polski około 1957 roku. W 1958 roku kupioną ją do zbiorów Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze. Dzięki staraniom polskich instytucji wraca na Pomorze, gdzie będzie mogła być eksponowana w pełnym kontekście historycznym.
– Robiliśmy już pierwsze przymiarki i jesteśmy w stanie to scalić. Najpierw musimy załatwić sprawy formalne, bo na razie otrzymujemy tą rzeźbę jako depozyt Skarbu Państwa. Kiedy otrzymamy ją na własność, to ją scalimy. Natomiast na razie będzie eksponowana pod figurą w gablocie, prawie na swoim miejscu. Łączymy to na takie metalowe pręty wklejane, więc to jest bardzo delikatny proces, w każdej chwili odwracalny. Na tym nam zależy, żeby jednak też uszanować historię obiektu, który uległ zniszczeniu, więc to pęknięcie będzie na pewno widoczne – zapowiedział dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku Janusz Trupinda cytowany przez Polskie Radio.
Odzyskane z Niemiec obiekty można oglądać na Zamku Królewskim, (fot. Danuta Matloch/MKiDN)
WYSTAWA W WARSZAWIE
Do 7 grudnia zarówno dokumenty, jak i fragment rzeźby można oglądać w ramach biletu na Apartamenty Królewskie i Sale Sejmowe w Zamku Królewskim w Warszawie. Od 19 grudnia część obiektów trafi do Archiwum Głównego Akt Dawnych, a głowa św. Jakuba zostanie zaprezentowana w Muzeum Zamkowym w Malborku.
oprac. puch
