Historię koszar w Nowym Porcie ukazuje nowa publikacja gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Spotkanie autorskie poświęcone książce odbyło się 28 czerwca w centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia 2 w Gdańsku.

Wydawnictwo „Niezwykła historia zwykłych obiektów. Historia zamknięta w murach. Koszary w Gdańsku Nowym Porcie” przedstawia 140-letnią historię tytułowego zespołu budynków.

Jak mówił podczas spotkania autor Grzegorz Goryński, przez długi czas koszary podlegały różnym rozbudowom. – Dziś to piękny kompleks koszarowy, ostatni już w Gdańsku, który został przeznaczony na lokalizację formacji zajmującej się obecnie ochroną granicy państwowej. Na okładce znajduje się fotografia z około 1909 roku. Na pierwszym planie widoczny jest fragment koszar, który zachował się do dzisiaj. To zdjęcie jest unikalne, bo prezentuje najstarszą część zabudowy tego obiektu – powiedział Goryński.

Autor publikacji zauważył, że historia koszar jest wciąż mało znana.

– Mamy trochę źródeł niemieckich, ale one niestety znajdują się w Berlinie i innych tamtejszych miastach. Trochę informacji można znaleźć też w archiwach Straży Granicznej oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Moje skromne opracowanie jest pierwszym, które obejmuje okres 140 lat. Publikacja nawiązuje do historii obiektu i ludzi, którzy w nim mieszkali. Przedstawia też piękną historię Polaków mieszkających w Wolnym Mieście Gdańsku, na czele z księdzem Góreckim – wskazywał.

ZASKAKUJĄCE WĄTKI

W książce pojawiają się wątki mogące zaskoczyć czytelnika. – To choćby relacja księdza Wojciecha Gajdusa, więźnia obozu, który opowiada historię o wydawaniu posiłków. W czasie służby przechodziłem tamtędy i nie zdawałem sobie sprawy, że tylu ludzi tam cierpiało. Są też inne ciekawostki. Mój syn pokazał mi kiedyś różnego rodzaju napisy pozostawione przez żołnierzy na pozostałych fragmentach murów – wyjaśnia Grzegorz Goryński.

WYJŚCIE NAPRZECIW

Publikacja jest drugim tytułem w serii „Niezwykła historia zwykłych obiektów”. – Seria jest poświęcona budynkom na terenie Trójmiasta, które w znaczący sposób wpisały się w historię Polski. Myślę, że warto je znać. Przechodząc, zastanawiamy się, jaka jest jest ich historia. Tą serią publikacji wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom – mówi Krzysztof Drażba, naczelnik Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.

– W ramach tej serii staramy się pokazywać dostępne fotografie, mapy, zdjęcia osób związanych z tymi budynkami. W publikacji o koszarach w Nowym Porcie można zobaczyć przedwojenne zdjęcia ukazujące układ budynków i wszystkich ludzi, którzy się przez nie przewinęli. Dla mnie szczególnie unikalne są fotografie z okresu tuż po II wojnie światowej, kiedy była tutaj Marynarka Wojenna. Udało się znaleźć zdjęcia, które do tej pory nie były szeroko publikowane – wyjaśnia dr Daniel Czerwiński z gdańskiego oddziału IPN.

Publikację w formie e-booka można pobrać bezpłatnie na stronie internetowej Instytutu Pamięci Narodowej.

Marta Włodarczyk/MarWer