W Gdańsku odbyła się konferencja „Via Carpatia – strategiczny szlak transportowy”. W trakcie wydarzenia podpisano list intencyjny między Instytutem Międzymorza a Uniwersytetem Arystotelesa w greckich Salonikach, dotyczący współpracy przy budowaniu połączenia między Gdańskiem i greckimi portami z wykorzystaniem szlaku Via Carpatia. Jest to część wspólnej strategii, której celem jest włączenie w planowany przebieg trasy również Gdańska.
Konferencja „Via Carpatia – strategiczny szlak transportowy"Konferencja „Via Carpatia – strategiczny szlak transportowy"
Opublikowany przez Port Gdańsk Czwartek, 5 października 2023
W kapitanacie Portu Północnego w Gdańsku odbyła się w czwartek międzynarodowa konferencja „Via Carpatia – strategiczny szlak handlowy”, poświęcona budowie i wykorzystaniu międzynarodowego korytarza transportowego z północy na południe Europy. Planowana trasa ma przebiegać z Kłajpedy na Litwie do Salonik w Grecji, przechodząc przez Polskę na odcinku od granicy z Litwą w Budzisku przez Barwinek do granicy ze Słowacją. Polskie zabiegi dotyczą włączenia w planowany przebieg trasy także Gdańska – jednego z największych bałtyckich portów.
We wrześniu przedstawiciele Portu Gdańsk i Portu Saloniki, przy udziale ambasadora RP w Grecji oraz przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury, podpisali porozumienie, które pozwoli obu stronom na rozwój, wymianę doświadczeń i otworzy nowe możliwości dla transportu ładunków między naszymi krajami w ramach Via Carpatii.
W czwartek w Gdańsku – oprócz konferencji z udziałem profesorów z greckich i polskich uczelni wyższych, zajmujących się tematyką transportową – podpisano też list intencyjny między polskim Instytutem Międzymorza a Uniwersytetem Arystotelesa w Salonikach. To kolejny etap współpracy między naszymi krajami – przekonuje ambasador Grecji, Niki Kamba.
– Będąc w Gdańsku chciałabym przede wszystkim powiedzieć, że bardzo cieszymy się z przystąpienia Grecji do inicjatywy Trójmorza. Dołączyliśmy do niej miesiąc temu i zrobiliśmy to, ponieważ jesteśmy żywo zainteresowani współpracą z Polską, która jest naszym bliskim partnerem, w zakresie budowy połączeń pomiędzy naszymi krajami, biznesami, społecznościami i mieszkańcami – mówi Radiu Gdańsk Niki Kamba.
Jak dodawała grecka ambasador Via Carpatia i projekt Inicjatywy Trójmorza są szansą dla obu krajów.
– Wierzymy, że będzie to siła napędowa dla Europy Środkowej i Wschodniej, ale też że będzie to połączenie między północą i południem naszego kontynentu. Morza i porty są centrami wymiany handlowej, ale ludzie żyją na lądzie, więc musimy ich ze sobą łączyć. Wierzymy, że dzięki inicjatywie Trójmorza i jej projektom będziemy mogli zmaterializować nasze oczekiwania, żeby mieć drogowe połączenie od portów w Salonikach i Aleksandropolis do Gdańska i Kłajpedy – przekonywała.
Prezes Portu Gdańsk Łukasz Malinowski przypominał w trakcie swojego przemówienia o podpisanym miesiąc temu porozumienie z portem w Salonikach. Jak przypominał „powiedzieliśmy A, możemy teraz powiedzieć B”.
– Możemy kontynuować naszą dyskusję o tym, jak ważny dla regionu północnej, środkowej i południowej Europy jest szlak transportowy, łączący kanał turecki z państwami północy. Możemy w ten sposób zbudować nową wymianę towarową, wzbogacić nasze społeczeństwa i obywateli – przekonywał.
Jak przypominał prezes Portu Gdańsk „Via Carpatia, w pierwotnym przebiegu, omijała niestety Gdańsk”.
– Niezwykle ważnym elementem jej przebiegu powinien być Gdańsk. Dlaczego? Ponieważ biznes sam szuka takich rozwiązań, ponieważ jesteśmy tańsi i bardziej efektywni. Niezależnie od tego my, jak porty w Salonikach i Gdańsku, doszliśmy do takich wniosków, a Grecja przystąpiła do Inicjatywy Trójmorza. Wszystko się zbiegło w czasie, dobrze się układa. Kontynuujmy tę współpracę, rozmawiajmy o naukowym podejściu do budowy tych korytarzy również tak, by w dalszej kolejności objęły także inne porty w Polsce i Grecji – dodawał Malinowski.
Według przewodniczącego Rady Programowej Instytutu Myśli Schumana profesora Zbigniewa Krysiaka, Grecję i Polskę – wbrew pozorom – bardzo wiele łączy.
– Jeśli patrzymy na historię XII i XIII wieku, to właśnie szlak z północy na południe tworzył pewną jedność kulturową, wymianę myśli czy filozofii. To właśnie na linii między Salonikami a Gdańskiem doszło do wielkiego rozkwitu, a dziś stajemy przed taką perspektywą ponownie. Dziś to perspektywa, która obejmuje już wszystkie kraje tzw. Międzymorza – ocenił prof. Krysiak dodając, że „dzisiaj jest niezwykła mobilizacja”.
Według eksperta z zakresu finansów, bankowości, rynków finansowych i zarządzania ryzykiem, Via Carpatia i Inicjatywa Trójmorza jest przedsięwzięciem innowacyjnym, które już przynosi owoce.
– Sam fakt, że Grecy, będący cały czas w kryzysie, niejako dostrzegają to, że nie mogą już liczyć na Zachód. Dostrzegają, że właśnie tu jest ich miejsce, tujest obszar wspólnoty ale jednocześnie ich potencjał rozwojowy, żeby dogonić zachodnią Europę. Do niej mamy 80 proc., więc ta strefa będzie też przyciągać inwestorów – zaznaczył.
Według prof. Krysiaka „to jest strzał w dziesiątkę”. Podobnie uważa Mateusz Kowalewski z Polskiego Forum Technologii Morskiej.
– Kiedy planowano Via Carpatię, Gdańsk odgrywał zupełnie inną rolę jako port, niż odgrywa dzisiaj. Dziś, w 2023 roku gdański port jest największym portem kontenerowym na Bałtyku, drugim co do wielkości portem na Bałtyku i ósmym portem w Europie. Jego znaczenie odgrywa coraz większą rolę w całym regionie, a planując szlaki transportowe trzeba brać takie miejsca pod uwagę – ocenił Kowalewski. Według niego sprawa jest istotna „z punktu widzenia gospodarczego i punktu widzenia geopolitycznego”.
– Ostatni czas to są podobne wyzwania dla portów w Grecji i Polsce. Po pierwsze wojna na Ukrainie i wyzwania związane z przeładunkiem zbóż, po drugie to nowe rozdanie, jeśli chodzi o dostawy energetyczne. Port Gdańsk, ale też porty Saloniki czy Aleksandropolis stają się hubami, jeśli chodzi o dostawy od strony morza zarówno do Polski i Grecji, ale też krajów sąsiednich – tłumaczy Kowalewski.
Na konferencji obecni byli między innymi prezes Radia Gdańsk dr Adam Chmielecki, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin oraz wicewojewoda pomorski Aleksander Jankowski.
W trakcie konferencji odbył się także panel dyskusyjny na temat potencjału współpracy polsko-greckiej oraz potencjału Via Carpatia z udziałem profesorów z Uniwersytetu Arystotelesa oraz profesorów z Polski. Debatę poprowadził Mateusz Kowalewski, redaktor naczelny i prezes portalu gospodarkamorska.pl.
Inicjatywa utworzenia szlaku „Via Carpatia” powstała w 2006 roku, a trasa na polskim odcinku – według planów z 2017 roku – miała przecinać ma obszary województw: podlaskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego.
Bartosz Stracewski/ua
