Koniec wakacji to dobry moment, by sprawdzić swoje znamiona i przebarwienia na skórze pod kątem czerniaka – wskazuje Narodowy Fundusz Zdrowia. Jak przypomniano, pomocna może być tzw. metoda ABCDE i zachęcono do skorzystania z ogólnopolskiego programu profilaktyki nowotworów skóry.

Czerniak należy do najbardziej złośliwych nowotworów. Jednak, jak podkreśla Narodowy Fundusz Zdrowia, wykryty we wczesnym stadium w większości jest możliwy do wyleczenia. Dlatego ważne jest szybkie rozpoznanie tego nowotworu.

– Uważnie przyglądajmy się naszej skórze, przynajmniej raz w miesiącu sami sprawdźmy swoje znamiona, pieprzyki, czy nie pojawiły się jakieś niepokojące zmiany – mówi cytowana w komunikacie NFZ rzecznik prasowa Narodowego Funduszu Zdrowia Beata Kopczyńska.

METODA ABCDE

NFZ wskazuje na tzw. metodę ABCDE, w której bierze się pod uwagę pięć kryteriów zmian na skórze: asymetrię, brzegi, kolor, duży rozmiar i ewolucja.

Opisywane są one następująco: A (asymmetry) – asymetria, np. znamię „wylewające się” na jedną stronę; B (borders) – brzegi poszarpane, mające zgrubienia, nieregularne, nierównomierne; C (color) – nierównomiernie rozłożony, nierzadko z punktowym skupieniem barwnika, wiele kolorów od czerwonego po czarny; D (diameter) – duży rozmiar, zmiana o średnicy powyżej 6 mm; E (evolution) – ewolucja, zmiany zachodzące w pieprzyku, tj. zmieniający się rozmiar, kolor, uwypuklenie dotychczas płaskiej zmiany, krwawienie, świąd czy powstawanie.

– Jeśli zauważymy jakieś niepokojące zmiany, swoje obawy warto skonsultować z lekarzem. Zachęcam też do skorzystania z badań w ramach ogólnopolskiego programu profilaktyki nowotworów skóry – dodaje rzeczniczka.

Z programu mogą skorzystać osoby w wieku od 50-64 lat, a także starsze, które wciąż są aktywne zawodowo. Ogólnopolski program profilaktyki nowotworów skóry obejmuje też młodsze osoby, od 15 do 49 lat, gdy lekarz stwierdził niepokojące zmiany skórne. W ramach programu pacjent ma konsultację z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który w razie potrzeby skieruje pacjenta na badanie dermoskopowe wraz z konsultacją lekarza specjalisty lub badanie wideodermoskopowe wraz z konsultacją lekarza specjalisty.

– Informacje na temat samej profilaktyki, ogólnopolskiego programu i o tym, jakie placówki go realizują, można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia bądź na stronie pacjent.gov.pl i w placówce NFZ osobiście u doradcy ds. profilaktyki i promocji zdrowia – podpowiada rzeczniczka.

WZROST ZACHOROWAŃ NA CZERNIAKA

Czerniak jest nowotworem agresywnym, ponieważ szybko się rozwija, tworzy przerzuty. Zazwyczaj kojarzony jest ze zmianami na skórze, ale może się pojawić także w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, nosa czy gałki ocznej. Z danych z Krajowego Rejestru Nowotworów z lat 1980-2020 wynika, że zapadalność na ten nowotwór skóry zwiększyła się o 300 proc. Specjaliści podkreślają, że co roku w Polsce wykrywa się około 3500 nowych przypadków czerniaka, umiera – ok. 1400 osób.

Zagrożenie zachorowaniem na czerniaka wzrasta m.in. u osób o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, mających dużą liczbę znamion barwnikowych, które doznały oparzeń słonecznych, szczególnie w dzieciństwie, słabo tolerują słońce, opalających się z dużym trudem, przebywających w pełnym słońcu powyżej godziny dziennie, a także tych osób, u których w rodzinie występowały przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry oraz opalających się w solarium.

PAP/kł