Choć pielgrzymki kojarzą się nam przede wszystkim z Jasną Górą, ludzie w średniowieczu często wybierali się aż do Jerozolimy. W audycji „Co za Historia” Wojciech Suleciński rozmawiał na temat tych wyjątkowych podróży z prof. dr hab. Beatą Możejko z Uniwersytetu Gdańskiego.

Prof. Możejko wskazywała, że głównym celem średniowiecznych pielgrzymów było dotarcie do kluczowych dla chrześcijaństwa relikwii. – Zaczęło się od tego, co dla średniowiecznych ludzi Kościoła i ludzi „wokół Kościoła” najważniejsze, czyli od relikwii, związanych z Męką Pańską: grobu jerozolimskiego, korony cierniowej i narzędzi męki, kropli krwi Chrystusa. To wszystko są najważniejsze relikwie średniowiecza i właściwie nie było wtedy w łacińskiej Europie władcy, który nie chciałby pozyskać choćby fragmentu relikwii, związanej właśnie z męką Chrystusa – mówiła.

Historyczka podkreślała, że wyprawy pielgrzymów stały się przyczyną krucjat. – Wyprawy krzyżowe wiążą się z kolei z wyparciem Arabów przez Turków seldżuckich i zmianą polityki, bo trzeba powiedzieć, że Jerozolima stała się bardzo ważnym miejscem pielgrzymkowym, i to jeszcze nawet po okresie poprzedzającym wyprawy krzyżowe. Jedno ze źródeł wypraw krzyżowych leżało w zmianie polityki świata islamu wobec chrześcijańskich pielgrzymów, ponieważ mamy oczywiście przykłady, że ci pielgrzymi, jeszcze wcale nie tak liczni, byli atakowani i wybijani. W związku z tym przejęcie Jerozolimy przez Turków seldżcukich z jednej strony wywołało grozę w świecie chrześcijańskim, a z drugiej strony zahamowało na pewien czas ruch pielgrzymkowy. Jedno z haseł wypraw krzyżowych wiązało się oczywiście z odzyskaniem grobu w Jerozolimie, również po to, żeby móc tam dalej swobodnie pielgrzymować – przypominała.

Skutkiem pielgrzymek było rozproszenie relikwii, które skutkowało z kolei zmianami społecznymi. – Rozproszenie relikwii wiąże się też z rozwojem systemu senioralno-wasalnego, czyli pojawieniem się kolejnych seniorów, którzy też będą chcieli jakąś cząsteczkę tych relikwii posiadać albo dać w darze – opowiadała ekspertka.

Posłuchaj całej audycji:

MarWer