Wolne Miasto Gdańsk było kompromisem, który nie zadowalał ani Polaków, ani Niemców. W mieście – państwie pod ochroną Ligi Narodów Polska miała swoje gwarantowane uprawnienia, ale w latach 30. XX wieku zaczęły się „zaczepki”, czyli szykanowanie Polaków. Mówią o nich w audycji przedwojenni gdańszczanie – Maria Chodakowska i Gerard Bębenek.
Zginęło ponad 111 tysięcy Polaków. Ich jedyną winą była narodowość. – To było ludobójstwo dokonane na narodzie polskim w Związku Sowieckim w latach 1937-38 – mówi dr Marek Szymaniak z Muzeum II Wojny Światowej.
Powstanie Warszawskie przeraża liczbami ofiar, ale także brakiem kar dla zbrodniarzy. W sumie około 150 tysięcy osób zginęło, w tym niemal 50 tysięcy podczas słynnej rzezi na Woli. Odpowiedzialny za wymordowanie mieszkańców Woli Heinrich Friedrich Reinefarth nigdy nie został ukarany. W powojennych Niemczech kontynuował karierę prawnika, był burmistrzem Westerlandu.
Znów przez chwilę mogli poczuć się jak u siebie w domu. Z dumą nosili na ramionach biało-czerwone opaski, przypinali do beretów, rogatywek lub hełmów orzełki, śpiewali Mazurka Dąbrowskiego.
– To były dantejskie sceny. Oglądałem je ze leśnego wzgórza – mówi Jan Rutkowski, któremu udało się uciec ze wsi Dołhe w czasie Rzezi Wołyńskiej. W 1943 roku miał niecałe 16 lat. W kolejnej audycji z cyklu „Obrazy Wojny” opowiemy o tragedii Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich.
Sto lat temu – dokładnie w dniach 23 – 29 lipca 1917 roku – w Gdańsku przebywał Józef Piłsudski. Była to jego jedyna wizyta w tym mieście. I nie z własnej woli.
Wieloletni dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, Adam Koperkiewicz, został doradcą dyrektora Muzeum II Wojny Światowej. Doświadczony historyk będzie doradzać Karolowi Nawrockiemu w sprawach wystawy głównej oraz międzynarodowych kontaktów placówki.
Nawigacja
© 2024 - Radio Gdańsk
