SŁUCHAJ ON-LINE

Wydarzenia z 1792 roku były głównym tematem audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy”. Jak wyjaśnili prowadzący Władysław Zawistowski i Konrad Mielnik, uchwalenie Konstytucji 3 Maja wywoływało niekiedy gwałtowne reakcje.

Przenosimy się do roku 1792. Na ziemiach Polski pojawia się konfederacja targowicka, która – gdyby nie Konstytucja 3 Maja – mieściłaby się w ramach ówczesnego prawa. Rosyjska interwencja również nie była nazywana wojną, lecz przedstawiano ją jako pomoc i zaledwie operację wojskową.

Kolejny odcinek audycji „Silva rerum, czyli w staropolskim ogrodzie rzeczy” został ponownie poświęcony okolicom lat 1791-1792 w polskiej historii. W centrum naszej opowieści znalazła się polska armia, czyli formacja, która swoje ostatnie wielkie zwycięstwo odniosła jeszcze pod Wiedniem.

Okres w Polsce w latach 1791-1792 można nazwać rokiem karnawału – czasem entuzjazmu, radości i nadziei, porównywalnym z późniejszym Karnawałem Solidarności. Wówczas, podobnie jak w XX wieku, w narodzie tliła się wiara w odrodzenie państwa, a także trwała intensywna praca nad jego organizacją i wzmocnieniem.

W XVIII wieku polskie mieszczaństwo znajdowało się w osobliwej sytuacji. Nie miało praw politycznych, ale miało pieniądze. Szlachta natomiast miała prawo, lecz często była bez grosza. Jednak i tak zamożność polskich mieszczan nie dorównywała bogactwu mieszczaństwa paryskiego.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja w 1791 roku było nie tylko przełomowym aktem prawnym, ale przede wszystkim momentem wielkiego narodowego zjednoczenia. Ta ustawa zasadnicza, pierwsza w Europie, stała się iskrą, która rozpaliła w społeczeństwie ogromny entuzjazm i nadzieję na odbudowę silnego państwa. Jak wyglądał ten zbiorowy zryw i w jaki sposób Polacy, od elit po mieszczan, manifestowali radość z historycznej zmiany?