Na liście UNESCO Pamięć Świata znalazły się już Konstytucja 3 maja, Kronika Galla Anonima i Kazania świętokrzyskie. Dziś dołączono do listy kolejnych 11 zabytków przechowywanych w polskich bibliotekach i archiwach.

Wpisano m.in. XII-wieczny Rocznik świętokrzyski dawny, najstarszy zachowany w oryginale pomnik polskiej historiografii oraz Akt unii krewskiej z 1385 r. Uroczystość wręczenia certyfikatów, które potwierdzają wpis na listę, odbyła się w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.

KRAJOWA LISTA UNESCO

Polska lista programu UNESCO Pamięć Świata powstała 2 lata temu. Na początku wpisano 11 zabytków polskiego piśmiennictwa, m.in. Konstytucję 3 maja, Złoty Kodeks Gnieźnieński, Kronikę Galla Anonima, dokument lokacyjny miasta Krakowa, Kazania świętokrzyskie i autograf „Pana Tadeusza”.

W piątek do listy dołączyło kolejnych 11 zabytków, w tym m.in. Rocznik świętokrzyski dawny, czyli najstarszy, powstały w XII wieku, zachowany w oryginale pomnik polskiej historiografii. Zawiera informacje z początków polskiej państwowości, między innymi dotyczące ślubu Mieszka I z Dąbrówką i chrztu Polski.
Wyróżniono także akt unii krewskiej, czyli dokument wystawiony 14 sierpnia 1385 r. przez króla Władysława Jagiełłę, rozpoczynający okres unifikacji Polski i Litwy, uwieńczony w XVI w. podpisaniem unii lubelskiej.

MSZAŁ KRZYŻACKI

Zdobiony XV-wieczny mszał krzyżacki jest jednym z 10, które do tej pory się zachowały. Zamówił go Zakon Krzyżacki, a ten konkretny został wybrany ze względu na piękną rycinę – scenę ukrzyżowania.

– To zabytek charakterystyczny dla Pomorza. Świadectwo także życia codziennego, bo przez kilkadziesiąt lat na przełomie XV i XVI wieku był używany w Kościele Mariackim w Gdańsku – tłumaczy Agata Larczyńska, kierownik Pracowni Rękopisów Biblioteki Gdańskiej PAN.

Dyrektor instytucji dr Zofia Tylewska-Ostrowska podkreśla, że wpisanie na listę jest wydarzeniem prestiżowym.
– Może być teraz szerzej udostępniony całemu światu. Cieszymy się, że po raz pierwszy obiekt z naszego terenu został wpisany na listę UNESCO.

PREZENTACJA W GDAŃSKU

Mszał w przeszłości był przechowywany w Bibliotece Mariackiej, teraz jest w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk. Z zachowaniem specjalnych warunków został przewieziony na dzisiejszą uroczystość do Pałacu Prezydenckiego. 19 listopada zaplanowano jego pokaz w Gdańsku.

– Prezentacji będzie towarzyszył koncert chorałów gregoriańskich w wykonaniu zespołu Schola Gregoriana Gedanensis. Zapraszamy w godz. 12:00 – 16:00 do Biblioteki Gdańskiej PAN przy ulicy Wałowej w Gdańsku. Wstęp jest wolny – dodaje dr Zofia Tylewska-Ostrowska.

DZIEDZICTWO DOKUMENTACYJNE UMACNIA NASZ NARÓD

„Lista ta podkreśla znaczenie dokumentów, które ukazują jedne z ważniejszych wydarzeń, osób i przemian cywilizacyjnych w dziejach naszej ojczyzny” – napisał prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników uroczystości w Warszawie.

„Trzeba również zaznaczyć, że dziedzictwo dokumentacyjne umacnia integralność kulturową naszego narodu oraz społeczności lokalnych w Polsce. Przywraca lub utrwala pamięć o wydarzeniach, doświadczeniach i osiągnięciach, które budowały polską tożsamość w całym bogactwie jej różnorodności” – napisał prezydent.

IDEA POWSTANIA KRAJOWEJ LISTY

Wiceminister kultury Magdalena Gawin zwracała uwagę, że pomysł na utworzenie listy powstał już w 1992 roku tuż po upadku komunizmu. Ideą było zabezpieczenie dokumentów, zwłaszcza, iż wojny XX wieku doprowadziły do zniszczenia wielu zabytków rękopiśmiennictwa.

Natomiast przewodniczący Polskiego Komitetu do spraw UNESCO prof. Jacek Purchla podkreślił, że ta lista jest doskonałym narzędziem zachowania dziedzictwa kulturowego i dialogu, także między sąsiednimi państwami.

Marzena Bakowska/hb