Złożono kwiaty i zapalono znicze na ich grobach. 74. rocznica śmierci „Inki” i „Zagończyka”. „Straszliwa i bolesna historia, ale też wielkość”

Złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy na grobach Danuty Siedzikówny „Inki” oraz Feliksa Selmanowicza „Zagończyka” upamiętniono w Gdańsku 74. rocznicę ich śmierci. Uroczystość ku czci bohaterów Armii Krajowej odbyła się w piątek na Cmentarzu Garnizonowym.

– Zagończyk i Inka to bohaterowie najwyższej kategorii. To ci, którym powinniśmy wznosić pomniki – i tak robimy. Ci, których imionami powinniśmy nazywać ulice, szkoły – i tak czynimy. To ci, którym zawdzięczamy to, że możemy być dzisiaj dumni z tego, że jesteśmy Polakami. I dumni z tego, jak my Polacy zachowaliśmy się w czasie, a także w trakcie powojennego, komunistycznego zniewolenia – powiedział dyrektor gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Mirosław Golon.

„KRYJE SIĘ WIELKOŚĆ”

Podkreślił, że w biografii „Inki”, która straciła życie z rąk komunistów niespełna tydzień przed swoimi 18. urodzinami, kryje się „straszliwa i bolesna historia”. – Ale kryje się też wielkość, zdolność do poświęcenia i kontynuowanie polskiego dążenia do wolności – mówił.

– Wszystko, co zbudowaliśmy w latach 1918-39, rozkradziono, zniszczono i spalono. Ale to stworzyliśmy w sercach ludzi, charakterach; w tej sferze, której nie dało się sowieckim czy niemieckim karabinem zabić, czy piecem krematoryjnym wypalić, pozostało. Pozostało i było potem niesione i w antykomunistycznej konspiracji, tradycji opozycji popaździernikowej po 1956 r., wielkich kolejnych zrywach lat 70. i tym największym wielomilionowym ruchem Solidarności” – mówił szef gdańskiego IPN.

Uroczystość na cmentarzu zgromadziła ok. 100 osób, wśród nich byli dawni działacze „Solidarności” Joanna i Andrzej Gwiazda oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Godność, zrzeszającego więźniów politycznych PRL.

KWIATY PRZED TABLICĄ PAMIĘCI

Po zakończeniu uroczystości na grobach „Inki” i „Zagończyka” złożono też kwiaty przed tablicą pamięci pomordowanych w więzieniu przy ul. Kurkowej w Gdańsku. Na zakończenie, w miejscowym kościele pw. św. Jana Bosko odprawiono mszę świętą, po której złożono kwiaty pod sąsiadującym ze świątynią pomnikiem Danuty Siedzikówny „Inki”. IPN zorganizował też w piątek spacer historyczny Śladami Danuty Siedzikówny „Inki” po Gdańsku.

„INKA” I „ZAGOŃCZYK”

Danuta Siedzikówna, ps. Inka, urodziła się 3 września 1928 r. W wieku 15 lat złożyła przysięgę AK i odbyła szkolenie sanitarne, służyła m.in. w wileńskiej AK. W czerwcu 1946 r. została wysłana do Gdańska po zaopatrzenie medyczne. Tutaj aresztował ją Urząd Bezpieczeństwa. Po ciężkim śledztwie została skazana na karę śmierci. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 r.

Wraz z „Inka” zginął – również skazany na śmierć – ppor. Feliks Selmanowicz, ps. Zagończyk. Urodził się 6 czerwca 1904 r. w Wilnie. Jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. W czasie II wojny był m.in. żołnierzem 3. oraz 5. Wileńskiej Brygady AK mjr. „Łupaszki”, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy plutonu. Został aresztowany w lipcu 1946 roku.

Miejsce pochówku „Inki” i „Zagończyka” długo pozostawało nieznane. Sądzono, ze ich szczątki spoczywają na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, gdzie pochowano wielu żołnierzy wyklętych zabitych lub zmarłych w pobliskim areszcie przy ul. Kurkowej. Na terenie jednej z kwater tego cmentarza prace poszukiwawcze prowadził w ostatnich latach kierowany przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka zespół złożony głównie z pracowników IPN. We wrześniu 2014 r. członkowie zespołu natrafili na szczątki mężczyzny i kobiety.

1 marca 2015 r. w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim IPN ogłosił, że badania genetyczne potwierdziły, iż kobiece szczątki należą do Danuty Siedzikówny. Z kolei w czerwcu 2016 r. IPN poinformował, że męskie szczątki znalezione obok pochówku „Inki” to szczątki „Zagończyka”.

Rodziny zadecydowały o wspólnym pochówku na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku. Uroczysty państwowy pogrzeb miał miejsce 28 sierpnia 2016 r., w 70. rocznicę wykonania wyroku na „Ince” i „Zagończyku”.

 

PAP/pOr

Zwiększ tekstZmniejsz tekstCiemne tłoOdwrócenie kolorówResetuj