Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński rozstrzygnął pierwszy etap programu „Ochrona zabytków”. Wsparcie finansowe na łączną kwotę prawie 106 mln zł otrzymały 444 projekty – poinformował resort w środowym komunikacie.

Jak podano na stronie MKiDN – wnioskodawcy, których wnioski nie otrzymały dofinansowania, ale zostały ocenione na poziomie nie mniej niż 50 punktów, mogą składać odwołania. Termin na jego złożenie złożenie upływa 6 marca – czytamy.

KOŚCIÓŁ W GDAŃSKU

Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Gdańsku otrzymał dofinansowanie z programu na kwotę 1 310 000 zł.

Ten gdański zabytek mieści się przy ulicy Żabi Kruk. Jest on historyczną parafią Starego Przedmieścia. Należy do grupy największych kościołów gotyckich w Gdańsku. W latach 1622-1945 był głównym kościołem gdańskich ewangelików reformowanych. Odbywały się tutaj nabożeństwa po polsku, angielsku, francusku i niemiecku. Od 1945 służy rzymskim i ormiańskim katolikom.

HISTORIA PARAFII

W 1397 r. rozpoczęła się budowa kościoła św. Piotra jako filii Kościoła Mariackiego w Gdańsku. Niestety, w 1424 r. budynek uległ całkowitemu spaleniu. Napisano list odpustowy na rzecz jego odbudowy. W 1436 r. przy kościele powstała szkoła, która istniała tam do 1904 r. 28 stycznia 1456 r. dekretem Jana Gruszczyńskiego, biskupa kujawskiego, Gdańsk podzielono na sześć parafii. Jedną z nich została parafia św. Piotra i Pawła.

W 1521 r. parafię strawił kolejny pożar, tym razem spaliło się tylko wnętrze wieży kościelnej. W 1557 r. decyzją rady miejskiej kościół został przekazany luteranom, którzy stali się dominującym wyznaniem w Gdańsku. W 1590 r. kalwiniści zdjęli figurę N.M.P. z ołtarza głównego. Gerard Benning ludwisarz gdański wykonał dla kościoła dzwon „TUBA DEI” w 1642 r., a w 1769 r. powstały organy.

W 1734 r. podczas oblężenia Gdańska przez wojska rosyjskie do wnętrza kościoła wpadł pocisk. Kolejnym uszkodzeniom budynek uległ w 1807 r. podczas oblężenia Gdańska przez Francuzów, gdy świątynia została ostrzelana. W latach 1807-1817 budynek zamieniono na magazyn siana i słomy, a w 1813 r., podczas oblężenia miasta przez wojska rosyjskie i pruskie, obiekt ponownie zbombardowano.

W 1945 r. podczas szturmu Armii Czerwonej na Gdańsk, kościół został zbombardowany, a później ponownie podpalony. Runęły wówczas konstrukcje dachowe prezbiterium, nawy południowej i częściowo nawy głównej. Oberwaniu uległa większość sklepień. Zburzone zostały trzy filary międzynawowe. Po 1945 r. zamurowano otwory wejściowe i zaadaptowano zakrystię na kaplicę.

2 czerwca 2019 r. około 06:00 w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej doszło do pożaru dachu nad zakrystią i prezbiterium, w wyniku którego spłonęło ok. 200 m kw. konstrukcji dachu. Wyposażenie świątyni nie uległo uszkodzeniom. Skutki pożaru usuwano do jesieni 2020.

Ze względu na pożary, bombardowania, dostosowanie kościoła do celów gospodarczych a także fakt, że kościół przez ponad 300 lat był świątynią kalwińską, ogromna część wyposażenia nie ostała się do czasów współczesnych. Jedyną oryginalną częścią wnętrza jest kaplica Uphagenów z 1774 r. z zachowanym epitafium w formie antycznej i rokokową drewnianą obudową. Zachowały się średniowieczne kamienne chrzcielnice, rokokowy kominek i nagrobek Piotra Uphagena z 1774 r. Cenna jest też kolekcja żyrandoli z XVII wieku uratowana przed zniszczeniem.

DOFINANSOWANIE DLA ZABYTKÓW

Wśród projektów, które będą realizowane w ramach uzyskanego dofinansowania, znalazły się m.in. Kościół Pokoju w Jaworznie (dofinansowany na kwotę 1 760 000 zł), Pobenedyktyński zespół klasztorny w Legnickim Polu (kwota dofinansowania 1 520 000 zł) i Akademia Zamojska w Zamościu (810 000 zł).

Wsparcie w ramach programu uzyskają także m.in. Cmentarz zespołu cerkiewnego w Radrużu (190 000 zł), Klasztor cysterski w Lądzie (2 480 000 zł), Zespół Katedralny we Fromborku (670 000 zł), Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim (660 000 zł). Na liście dofinansowanych wniosków znalazły się też: Zamek w Olsztynie (300 000 zł), Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim (660 000 zł), Cmentarz tatarski w Kruszynianach (37 000 zł), a także Willa Cicha w Zakopanem (70 000 zł).

Pełna lista dofinansowanych wniosków jest dostępna >>>TUTAJ.

oprac. ap