Stwierdzamy pewne mankamenty w kryteriach podziału środków unijnych – mówi Jerzy Barzowski. Przewodniczący klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości w Sejmiku Województwa Pomorskiego odniósł się do rządowych propozycji dotyczących Umowy Partnerstwie na lata 2021-2027. Chodzi tu między innymi o Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego.

Jak informowaliśmy, w efekcie nowych wskaźników podziału, środki zostały zmniejszone o około 500 milionów złotych dla Pomorza i będą częściej rozdzielane centralnie niż dotychczas. Zmiany mają utrudnić między innymi rozwój kolei.

– Przygotowaliśmy stanowisko, w którym prosimy rząd o weryfikacje kryteriów – mówi Jerzy Barzowski, przewodniczący klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości w Sejmiku Województwa Pomorskiego.

Radni PiS nie poparli koalicji rządzącej w województwie w sprawie kryteriów podziału. Opozycja uznała przyjętą przez nich uchwałę za chęć wywołania awantury politycznej z rządem.

STANOWISKO KLUBU RADNYCH PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W SPRAWIE ALOKACJI NA KONTYNUACJĘ REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH

Klub Radnych Prawo i Sprawiedliwość Sejmiku Województwa Pomorskiego, uznaje za konieczne wyrażenie swojego stanowiska w toczącej się w kraju dyskusji na temat propozycji podziału środków w Umowie Partnerstwa 2021-2027 w szczególności na programy regionalne w tym dla Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego.
Dyskusja ta w sposób szczególny przebiega w naszym województwie. Jest ona powodowana względami merytorycznymi, ale wyrażana w sposób „ skrajnie polityczny”, gdzie bardzo mocno atakuje się Rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego jako klub nie poparliśmy uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 22.02.2021r., która zawierała zbyt wiele politycznych odniesień. Z naszych informacji wynika, że jeszcze tylko Sejmik Województwa Wielkopolskiego przyjął uchwałę odnoszącą się do proponowanej alokacji. Tam przyjęto uchwałę w konsensusie i jest to stanowisko które w sposób merytoryczny wyraża swoje uwagi do propozycji rządu. My również chcemy wskazać na pewne mankamenty przy doborze kryteriów, zgłosić propozycje do rozważenia przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Mamy świadomość, że obecny rząd musiał dokonać zmian w stosunku do poprzedniej perspektywy. Wynika to przede wszystkim z mniejszej ilości środków, ale też z chęci i obowiązku realizacji zrównoważonego rozwoju, którego naturalną podstawą jest środowisko naturalne, gospodarka narzędziem a dobrobyt społeczeństwa celem. Wiemy, że poprzednia perspektywa była realizowana według tzw. „modelu polaryzacyjno-dyfuzyjnego”, co spowodowało powstanie wiele wykluczonych, bądź zagrożonych wykluczeniem obszarów Polski

Zauważamy też dobre wyniki rozwojowe woj. Pomorskiego, takie jak:
– PKB per capita, który wyniósł w roku 2019 ponad 97%, plasując nasze województwo na piątej pozycji w skali kraju;
– Pomorskie to jedno z trzech województw, które odnotowało w latach 2014-2018 wzrost liczby ludności;
– Pomorskie jest jednym z najlepszych w sektorze B+R, ma jeden z najlepszych wskaźników w skali kraju na mieszkańca.

Wyniosły one 556 zł wobec 512 zł w skali kraju.

Jednak na niektóre kryteria pozwolimy sobie zwrócić uwagę prosząc o ich weryfikacje. Szczególnie dotyczy to – Kryterium Wskaźnik międzygałęziowej dostępności transportowej w kolejowym transporcie pasażerskim (WMDT), szczególnie nas boli. Bo z jednej strony w ostatnich latach mocno zainwestowaliśmy w infrastrukturę kolejową, głównie w obrzeżu trójmiasta- Pomorska Kolej Metropolitalna -mając tym samym wyższą dostępność, ale z drugiej strony mamy dramatycznie duże braki w funkcjonowaniu kolei regionalnej, np. linia 229 Sierakowice – Kartuzy, linia 212 Korzybie-Bytów-Lipusz. Jeszcze gorzej jest w infrastrukturze drogowej. W województwie pomorskim długość wszystkich dróg publicznych stanowi 5,36% wszystkich dróg w Polsce i lokuje region na 10 miejscu wśród 16 województw. Średnio na każde województwo przypada 1213 km dróg krajowych, podczas gdy w województwie pomorskim wartość ta znacznie odbiega od średniej i wynosi 914,5 km, czyli prawie 300 km mniej niż średnia dla województw. Uwzględniając powierzchnię poszczególnych województw, średnia długość dróg krajowych wynosi 6,43 km/100km2, zaś w województwie pomorskim średnia ta wynosi 4,99 km/100km2. Także gęstość dróg wojewódzkich na 100 km2 w subregionach chojnickim (7,08) i słupskim (7,19) znacząco odbiega od średniej dla subregionów w województwie wynoszącej 10,93. Wyraźnie wskazuje to na znaczne dysproporcje w tym zakresie w skali odpowiednio krajowej oraz regionalnej i ma swoje odbicie w dostępności i spójności transportowej wewnątrz województwa. Tezę tę potwierdzają już od wielu lat rządowe dokumenty strategiczne i planistyczne (Strategia Odpowiedzialnego Rozwoju 2020 z perspektywą do roku 2030, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2020, Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030).

Należy także zauważyć, że wykluczenie komunikacyjne jest istotnym czynnikiem ograniczającym możliwości rozwojowe gmin zachodniej części województwa. Na podstawie Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 aż 10 gmin położonych w subregionie słupskim oraz 4 w subregionie chojnickim, zamieszkanych przez prawie 10% mieszkańców województwa, zostało zakwalifikowanych jako obszary zagrożone trwałą marginalizacją. W wyniku transformacji gospodarczej po 1989 r. przeszły one poważne załamanie społeczno-gospodarcze, w tym zwłaszcza związane z upadkiem rolnictwa uspołecznionego(PGR-ów) oraz powiązanego z nim przetwórstwa rolno-spożywczego. Dodatkowo największe ośrodki osadnicze subregionów chojnickiego i słupskiego – Bytów, Chojnice, Lębork i Słupsk zostały zidentyfikowane w KSRR 2030 jako miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze. Warto jeszcze zaznaczyć, że biznes i samorządy zachodniej części województwa pomorskiego na ostatnim etapie prac nad strategią po raz kolejny (wcześniej przy pracach nad planem zagospodarowania przestrzennego), wnioskują o budowę drogi szybkiego ruchu w układzie południkowym Ustka-Słupsk-Bytów-Chojnice i dalej alternatywnie do A1, S11 lub Bydgoszcz. Jeżeli sobie uświadomimy, że w Bytowie funkcjonuje i dalej się rozwija jedna z największych firm w Europie w produkcji okien to taki wniosek zasługuje na uwzględnienie go w planach rozwojowych.

 Kryterium Emisja zanieczyszczeń pyłowych przez zakłady szczególnie uciążliwe. Wskaźnik ten premiuje województwa obciążone działalnością dużych zakładów pracy, głównie z obszaru produkcji energii. Te województwa skorzystają dodatkowe wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Tymczasem wszystkie województwa są zobowiązane do redukcji zanieczyszczeń powietrza. Nasze województwo w sposób naturalny stawia na turystykę. Jako województwo nadmorskie, ale również posiadające urocze Kaszuby, Kociewie, czy Żuławy musimy mieć argumenty w postaci czystego powietrza.

Mamy świadomość, że rewolucyjnych zmian nie można w projektowanym podziale wprowadzić, ale prosimy przynajmniej o uwzględnienie przy rozdysponowaniu rezerwy, na projekty które będą wyrównywały szanse rozwojowe najbardziej wykluczonych obszarów wewnątrz województwa.

Maciej Naskręt