Wymianę kopii dokumentów, a także wspólną digitalizację archiwaliów i realizację badań archiwalnych zakłada umowa, którą zawrze Instytut Pamięci Narodowej z Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy. Porozumienie ma otworzyć drogę do pozyskania kolejnych dokumentów o losach Polaków na terenach sowieckiej Ukrainy.

Umowę w tej sprawie mają podpisać 13 października w Warszawie prezes IPN Karol Nawrocki i przewodniczący Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolij Chromow.

Państwowa Służba Archiwalna Ukrainy – jak przypomniał IPN – jest centralnym organem, realizującym politykę tego państwa w dziedzinie archiwistyki, biurowości oraz tworzenia i funkcjonowania państwowego zasobu zabezpieczenia dokumentacji. Do jej zadań należy między innymi koordynacja współpracy, także międzynarodowej, z instytucjami o profilu archiwalnym, kontrola działalności centralnych archiwów państwowych i instytucji archiwalnych.

– Umowa o współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej a Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy zakłada wymianę kopii dokumentów, wspólną organizację wystaw, powstających w oparciu o dokumenty archiwalne, edycję źródeł, realizację projektów w zakresie digitalizacji archiwaliów i wspólnych badań archiwalnych, a także upowszechnianie ich wyników w ramach seminariów naukowych oraz konferencji – przekazał instytut, przypominając, że umowa z Państwową Służbą Archiwalną jest już kolejnym porozumieniem dotyczącym współpracy archiwalnej zawartym przez Instytut Pamięci Narodowej z instytucjami z Ukrainy.

INNE PROJEKTY, PRZY KTÓRYCH IPN WSPÓŁPRACOWAŁ Z UKRAIŃCAMI

IPN przypomina, że od 1996 roku prowadzona jest współpraca naukowo-archiwalna w ramach polsko-ukraińskiej grupy roboczej, powołana na mocy porozumienia pomiędzy pionem archiwalnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Głównym Zarządem Archiwów przy Gabinecie Ministra Ukrainy (po powstaniu IPN pracownicy jego pionu archiwalnego zostali włączeni do prac grupy). Rezultatem prac jest dziesięciotomowe wydawnictwo źródłowe pod tytułem „Polska i Ukraina w latach 30. i 40. XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych”. W najbliższych latach ukażą się kolejne tomy serii pod tytułem „Deportacje 1940-1941”.

– Natomiast od 2018 roku prowadzona jest współpraca archiwalna z Państwowymi Archiwami Obwodowymi w Odessie, Chmielnickim i Winnicy. W jej wyniku do zasobu archiwalnego Instytutu pozyskano dotychczas 377 jednostek archiwalnych (65 788 plików cyfrowych) nieznanych szerzej w Polsce dokumentów dotyczących represji na Polakach i obywatelach polskich na terenach sowieckiej Ukrainy – podał IPN, przypominając też, że na podstawie pozyskanych dokumentów Archiwum IPN przygotowało wystawę zatytułowaną „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938”, która była prezentowana w Polsce (Warszawa, Elbląg, Gdańsk, Kołobrzeg, Pułtusk), na Ukrainie (Chmielnicki, Winnica, Odessa, Kijów) i w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Clark, Wallington).

– Zawarcie umowy z Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy otwiera drogę do pozyskania kolejnych dokumentów dotyczących losów Polaków na terenach sowieckiej Ukrainy. Archiwalia te stanowią bezcenne źródło do badań nad historią najnowszą obu państw. Pozyskanie kopii dokumentów daje także nadzieję osobom zwracającym się do Archiwum IPN w poszukiwaniu informacji o losach bliskich represjonowanych na Wschodzie – podsumował IPN.

PAP/MarWer