Do Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni trafi historyczna motorówka sanitarna „Samarytanka”, pierwsza jednostka zaprojektowana i zbudowana przez Stocznię Gdynia na początku lat 30. ubiegłego wieku.

Specjalista ds. edukacji Muzeum Marynarki Wojennej Iwona Krysiewicz poinformowała, że operację transportu motorówki zaplanowano we wtorek w godzinach wieczornych. „Samarytanka” stanie na plenerowej ekspozycji w sąsiedztwie innej historycznej jednostki, kutra pościgowego „Batory”.

PIERWSZE TAKIE ZLECENIE STOCZNI GDYNIA

– W 1930 roku Stocznia Gdynia otrzymała zlecenie od gdyńskiego Urzędu Morskiego na wybudowanie motorówki sanitarnej na potrzeby lekarza portowego, za niebagatelną wówczas kwotę 90 tysięcy złotych. Jej głównym zadaniem miało być przewożenie chorych ze statków do szpitala kwarantannowego na Babich Dołach – przypomniała historię „Samarytanki” Iwona Krysiewicz.

Dla gdyńskiej stoczni było to ważne i prestiżowe zlecenie. „Samarytanka” miała być bowiem pierwszą konstrukcją od początku zaprojektowaną i wybudowaną w gdyńskim przedsiębiorstwie. Nadano jej numer B-01. Uroczystość wodowania odbyła się 17 września 1931 roku. Pojawiające się trudności, głównie związane z polskim silnikiem, sprawiły jednak, że „Samarytanka” została przekazana Urzędowi Morskiemu dopiero w 1933 roku.

WADLIWIE ZAPROJEKTOWANA

– Konstrukcja jednostki wykazywała wiele wad: „Samarytanka” była powolna i mało zwrotna. Wadliwe zaprojektowanie pomieszczeń znacznie utrudniało przenoszenie chorych na noszach. Poziom niedogodności, z jakimi wiązało się wykorzystywanie „Samarytanki” do celów sanitarnych, był tak duży, że po czasie lekarz portowy zrezygnował z jej eksploatacji – wyjaśniła przedstawicielka MMW.

(Fot. Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni)

Nie mogąc spełniać swoich pierwotnych funkcji, motorówka trafiła do Kapitanatu Portu w Gdyni. Tam do września 1939 roku służyła jako jednostka służby pilotowej. W sytuacji wojennego zagrożenia, wraz z większością portowego taboru pomocniczego, „Samarytanka” została zmobilizowana. Po zakończeniu walk Niemcy przemianowali ją na „Stegen” i używali do prac portowych. Została też zmodernizowana, zamontowano na niej nowy silnik.

PO WOJNIE NIE BYŁA JUŻ EKSPLOATOWANA

W 1945 roku odnaleziono ją na lądzie, przy nabrzeżu Belgijskim portu w Gdyni. Pozbawiona silnika jednostka nie nadawała się do eksploatacji. Liczne koncepcje jej reaktywacji nie doczekały się realizacji. „Samarytankę”, znajdującą się w porcie wojennym, po latach postanowiono uratować. W 1971 roku trafiła z powrotem do Stoczni Gdynia, gdzie została odremontowana i postawiona przed gmachem jej zarządu.

Następnie „Samarytanka”, wraz z biurowcem zarządu byłej Stoczni Gdynia, przeszła na własność Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która po rozmowach z Muzeum Marynarki Wojennej postanowiła przekazać motorówkę na potrzeby muzealne.

„Samarytanka” w chwili budowy była motorówką stalową, napędzaną dwucylindrowym silnikiem polskiej firmy „Perkun” o mocy ok. 65 KM. Jej całkowita długość wynosiła 15 metrów, szerokość 3,8 m, głębokość kadłuba 2,8 m, a zanurzenie ok. 1,5 m.

PAP/ua