Zmiany w wykazie lektur, dodanie podstawy programowej z przedmiotu historia tańca i zmiana sposobu realizacji zajęć z wychowania do życia w rodzinie – to najważniejsze wskazane przez MEiN kwestie ujęte w rozporządzeniach podpisanych przez ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka.
Od 1 września 2021 roku będzie obowiązywał nowy wykaz lektur z języka polskiego na wszystkich etapach kształcenia. Jak podkreśla ministerstwo, zmiany dotyczą głównie lektur uzupełniających i „polegają na zaproponowaniu takich pozycji książkowych, które warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (konstrukcja świata przedstawionego, wyraziście zarysowana akcja) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników)”.
ZMIANY DLA NAJMŁODSZYCH
Z listy lektur dla klas I-III szkoły podstawowej usunięto następujące pozycje: „Zaczarowana zagroda” Aliny i Czesława Centkiewiczów, „Oto jest Kasia” Miry Jaworczakowej, „Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?” Leszka Kołakowskiego i „Sposób na Elfa” Marcina Pałasza.
Zamiast nich uczniowie będą mogli poznać utwory: „Wścibscy” Doroty Gellner, „Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie” Julity Grodek, „Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca” Toma Justyniarskiego, „Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły” Piotra Kordyasza (fragmenty), „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata” Zofii Kossak-Szczuckiej, „Piaskowy Wilk” Asy Lind, „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych” Aleksandry i Daniela Mizielińskich.
NOWE LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE W KLASACH IV-VIII
Z kolei z listy lektur uzupełniających dla klas IV-VI szkoły podstawowej usunięto powieść Karola Maya „Winnetou”, a w klasach VII-VIII książkę Nancy H. Kleinbaum „Stowarzyszenie Umarłych Poetów”. Jednocześnie rozszerzono listę lektur uzupełniających dla klas IV-VI o następujące pozycje: „Pinokio” Carlo Collodiego, „Zwiadowcy Księga 1: Ruiny Gorlanu” Johna Flanagana, „Rzeka” Emilii Kiereś, „Topsy i Lupus” Zofii Kossak-Szczuckiej, „Klechdy sezamowe” Bolesława Leśmiana, „Kubuś Puchatek” A.A. Milne’a, „Tecumseh” Longina Jana Okonia, „Słoń Birara” Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego, „Czerwona kartka dla Sprężyny” Jacka Podsiadły i „Posłaniec króla” Louisa de Wohla.
Ponadto przeniesiono z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających dla klas IV-VI pozycję „Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi” Rafała Kosika. Z listy lektur obowiązkowych dla klas VII-VIII przesunięto na listę lektur uzupełniających książkę Melchiora Wańkowicza „Ziele na kraterze”. Przesunięto też z wykazu lektur uzupełniających dla klas VII-VIII do wykazu lektur uzupełniających w liceach ogólnokształcących i technikach pozycję „Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei” (fragmenty).
USUNIĘTE LEKTURY W LICEACH I TECHNIKACH
Z listy obowiązkowych lektur szkolnych w liceach i technikach w zakresie podstawowym usunięto wybrane wiersze Marcina Świetlickiego, a w zakresie rozszerzonym wykreślono: „Mitologię część II Rzym” Jana Parandowskiego, „Wielki testament” François Villona (fragmenty), „Żywoty świętych” Piotra Skargi (fragmenty). Z zalecanych dzieł teatralnych i filmowych zrezygnowano z „Apocalypsis cum figuris” w reż. Jerzego Grotowskiego i „Zezowatego szczęścia” w reż. Andrzeja Munka, a z tekstów polecanych do samokształcenia zrezygnowano z pozycji: „Film w szkolnej edukacji humanistycznej” Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej, Barbary Parniewskiej, Ewy Popiel-Popiołek, Haliny Ulińskiej.
ROZSZERZENIE LISTY LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCYCH W SZKOŁACH ŚREDNICH
Jednocześnie rozszerzono listę lektur uzupełniających w zakresie podstawowym o następujące pozycje: „Kronika książąt polskich” (w oprac. Jerzego Wojtczaka-Szyszkowskiego), „Listy do matki” Juliusza Słowackiego (fragmenty), „Listy z podróży do Ameryki” Henryka Sienkiewicza (fragmenty), „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego, wybór wierszy Ryszarda Krynickiego i Adama Zagajewskiego, „Raport Witolda” Witolda Pileckiego, „Anus mundi” Wiesława Kielara, „Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917-1919” Zofii Kossak-Szczuckiej, wybrane opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza, „Władca pierścieni. Drużyna pierścienia” J.R.R. Tolkiena.
Do lektur uzupełniających w zakresie rozszerzonym dodano pozycje: „Błogosławiona wina” Zofii Kossak-Szczuckiej, „Mocni ludzie” i „Ludzie, zwierzęta, bogowie” Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego, „Gdy brat staje się katem” Krystyny Lubienieckiej-Baraniak, „Przekroczyć próg nadziei” (fragmenty), „Tryptyk rzymski”, „Pamięć i tożsamość” (fragmenty) oraz „Fides et ratio” (fragmenty) Jana Pawła II, „Przed sklepem jubilera” Karola Wojtyły, „Zapiski więzienne” Stefana Wyszyńskiego, „Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o prymasie Wyszyńskim” Pawła Zuchniewicza.
DZIEŁA TEATRALNE I TEKSTY DO SAMOKSZTAŁCENIA
Listę zalecanych dzieł teatralnych i filmowych rozszerzono o „Przerwanie działań wojennych” w reż. Juliusza Machulskiego, a listę tekstów polecanych do samokształcenia o pozycje: „Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku” Jana Błońskiego, „Pozytywiści i inni” Grażyny Borkowskiej, „O kulturę filozofii” Włodzimierza Dłubacza, „Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski” Keitha Houstona, „Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej” Czesława i Piotra Jaroszyńskiego, „Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury” Piotra Jaroszyńskiego, „Idea uniwersytetu” Karla Jaspersa, „Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu” Teresy Kowalik i Przemysława Słowińskiego, „Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka” t. I i II Jakuba Z. Lichańskiego, „O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem A. Krąpcem OP rozmawia Piotr S. Mazur”, „Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego” Ryszarda Przybylskiego.
NOWY PRZEDMIOT I ZMIANY W WYCHOWANIU DO ŻYCIA W RODZINIE
Ponadto resort edukacji poinformował, że w rozporządzeniu została ustalona podstawa programowa przedmiotu historia tańca jako jednego z przedmiotów, które mogą być realizowane w liceach ogólnokształcących i technikach w zakresie rozszerzonym. Szkoły będą mogły uwzględnić w planie nauczania zajęcia z tego przedmiotu od roku szkolnego 2023/2024.
Kolejna zmiana – obowiązująca od 1 września 2021 roku – polega na wykreśleniu zalecenia realizacji zajęć wychowanie do życia w rodzinie na pierwszej i ostatniej godzinie lekcyjnej.
PAP/ua
