Sztylet bojowy produkowany w zakładach konspiracyjnych, granaty, a także karabin wykorzystany w czasie powstania warszawskiego – takie przedmioty można zobaczyć w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Zaprezentowano je w czwartek 10 lutego w ramach kolejnej odsłony cyklu „Wejście w historię”.
W czwartek Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku miała miejsce kolejna odsłona cyklu „Wejście w historię”. Tym razem w murach Muzeum zaprezentowano nieeksponowane wcześniej zabytki związane z działalnością Armii Krajowej, w tym pamiątki po gen. Fieldorfie, pochodzące ze zbiorów Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Eksponaty wybrane zostały z okazji przypadającej w tym roku 80. rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Do zdarzenia doszło poprzez wydanie rozkazu przez generała Władysława Sikorskiego 14 lutego 1942 roku.Wystawę oglądać będzie można w Muzeum do połowy maja br.
– Nie mam wątpliwości, że przemianowanie Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową było wyjątkowe. To wyraźna kontynuacja polskiego genu wolności, który kształtował się w naszym narodzie już od XVIII w. Datę 14 lutego 1942 roku trzeba postrzegać jako moment, w którym Polska, wzmacniając swoje siły w walce z niemieckim okupantem, musząc przerzucać je później na walkę z okupantem sowieckim, również wzmacniała poczucie, że ta walka ma swój głęboki sens i że zakończy się zwycięstwem. Wiemy, że miała ona wymiar tragiczny – mówił Marek Szymaniak, zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. – Żołnierze wolności (bo tak określano tych, których w 1942 roku i później przyjmowano w szeregi Armii Krajowej w rocie przysięgi) są naszymi bohaterami. Obchodząc 80. rocznicę przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową traktujmy to wydarzenie, jako rzecz głęboko indywidualną, a nie jedynie rocznicową czy okolicznościową – dodał.
– Fenomen Armii Krajowej zdumiewa nas do dziś. Była to niewątpliwie największa podziemna armia walczącej Europy. Przez jej szeregi przetoczyło się 450 tysięcy Polaków. Walczyliśmy od pierwszego dnia wojny z okupantem niemieckim i sowieckim. Nie współpracowaliśmy z nimi. Ponieśliśmy ogromną ofiarę. Na tym etosie i tej idei możemy budować wspólnotę narodową. Jest to coś wyjątkowego. Pozbawione są tego inne narody na Zachodzie Europy, co obecnie widzimy – mówi Paweł Warot, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.
EKSPONATY
Wśród prezentowanych zabytków w ramach najnowszej odsłony cyklu „Wejście w Historię” znalazły się liczne odznaczenia należące do gen. Augusta E. Fieldorfa ps. „Nil” (1895-1953), pochodzące ze zbiorów Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. Na ekspozycji zobaczyć można m.in. Krzyż Niepodległości, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Walecznych – potrójne nadanie, Złoty Krzyż Zasługi , a także liczne medale, order zasługi oraz odznaczenia pamiątkowe.
Ponadto na ekspozycji prezentowane jest uzbrojenie struktur konspiracyjnych i oddziałów partyzanckich Armii Krajowej, pochodzące ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, w tym: polski granat ET-40 ,,Filipinka”, brytyjski granat Mills No. 36M pochodzący ze zrzutów dla AK, sztylet bojowy produkowany w zakładach konspiracyjnych, a także obrzyn karabinka Mannlicher wz. 1895 – wykorzystywany w czasie Powstania Warszawskiego.
– Uzupełniając prezentowane na wystawie odznaczenia należące do generała Fieldorfa, wypożyczone z Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, chcieliśmy pokazać to, czym posługiwali się członkowie Armii Krajowej w czasie walki. Prezentujemy w gablocie zarówno granat brytyjski, pochodzący ze zrzutów na potrzebę Armii Krajowej, granat, który został wyprodukowany w podziemnych zakładach, sztylet, który wyprodukowano w Krakowie na potrzeby oddziałów partyzanckich i struktur, które wezmą udział w powstaniu powszechnym, a także przedwojenny, wykorzystywany przez Wojsko Polskie karabinek Mannlicher, który został na potrzeby konspiracyjne skrócony i jako obrzyn wykorzystywany w konspiracji i Powstaniu Warszawskim -wyjaśnia Wojciech Łukaszun, kierownik działu zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
„Wejście w historię” to akcja, w ramach której na poziomie -1 Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (przy wejściu głównym) prezentowane są eksponaty związane z aktualnymi rocznicami, wydarzeniami wojennymi lub zagadnieniami okresu wojny i okupacji. Ideą cyklu jest przede wszystkim pokazanie eksponatów na co dzień nieprezentowanych w przestrzeni Muzeum, a związanych z interesującym zdarzeniami i osobistymi historiami.
Wystawa dostępna będzie w Muzeum II Wojny Światowej do połowy maja 2022 roku.
Marta Włodarczyk/pb/raf
