Pracodawcy popierają ułatwienia w dostępie do rynku pracy dla Ukraińców; to podstawowy warunek aktywizacji wszystkich, którzy będą chcieli podjąć zatrudnienie – wskazała Konfederacja Lewiatan. Większość Ukraińców będzie preferować prace dorywcze czy w niepełnym wymiarze. Konfederacja Lewiatan odniosła się w ten sposób do projektu ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, procedowanego w parlamencie.

Eksperci ocenili, że to „pierwszy dobry i ważny krok w kierunku budowania systemowej pomocy dla osób uciekających przed działaniami wojennymi”.

Według doradcy Konfederacji Lewiatan prof. Jacka Męciny, „bez mechanizmów szybkiej organizacji działań na rzecz integracji Ukraińców w środowisku lokalnym, z udziałem samorządów, służb zatrudnienia i agencji pracy, organizacji pozarządowych i szkół samorządowych trudno będzie systemowo pomóc matkom z dziećmi i starszym osobom uciekającym przed wojną”.

CZAS NA ROZWIĄZANIA SYSTEMOWE

– Kończy się faza spontanicznej pomocy i obok takich działań dla wciąż przybywających uciekinierów, w co bardzo angażują się także nasi przedsiębiorcy, potrzebne są rozwiązania systemowe i mądre zarządzanie publiczne – podkreślił Męcina.

W ocenie ekspertów projekt ustawy jest potrzebny. Dodano, że kluczowym dziś zagadnieniem jest pilne uregulowanie i potwierdzenie statusu i uprawnień Ukraińców na terenie Polski. – Z wstępnej analizy projektu wynika, że regulował on będzie zasady zalegalizowania na terytorium Polski pobytu obywateli Ukrainy czy kwestie związane ze szczególnymi zasadami przedłużania okresów ich legalnego pobytu – stwierdziła Konfederacja Lewiatan.

PRACE DORYWCZE, ALE TEŻ SPECJALIŚCI

Pracodawcy popierają m.in. ułatwienia w dostępie do rynku pracy, „bo to podstawowy warunek aktywizacji wszystkich tych, którzy będą chcieli podjąć zatrudnienie”. Oceniono, że większość Ukraińców preferować będzie prace dorywcze czy w niepełnym wymiarze. Wskazali też na możliwości aktywizacji specjalistów.

– Warunkiem jest szybka nostryfikacja dyplomów i potwierdzanie prawa wykonywania zawodu – dotyczyć to może lekarzy, pielęgniarek, psychologów, ale także innych zawodów regulowanych – zauważyli. Dodali, że w projekcie znalazły się też rozwiązania ułatwiające pracownikom naukowym podejmowanie pracy na polskich uczelniach i studentom przyjęcie na studia.

Zwrócono uwagę, że duża część ustawy to regulacje w zakresie organizacji pomocy i zarządzania publicznego, w tym pomoc udzielana przez wojewodów obywatelom Ukrainy, tworzenie państwowego funduszu celowego pod nazwą Fundusz Pomocy Obywatelom Ukrainy.

CEL: SZYBKIE UREGULOWANIE KWESTII FORMALNYCH

Rządowy projekt specustawy ma uregulować kwestie związane z legalnością pobytu Ukraińców w Polsce. Zgodnie z proponowanymi zmianami, ukraińscy uchodźcy, którzy przybyli do Polski będą mogli również po potwierdzeniu tożsamości otrzymać numer PESEL, a ich pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy.

Ukraińcy, których pobyt w Polsce zostanie zalegalizowany, będą mogli podjąć tutaj pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia będzie obowiązywał na tych samych zasadach, co Polaków, a za świadczenia medyczne da Ukraińców zapłaci NFZ. Zgodnie z projektem ukraińscy uczniowie oraz studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach oraz uczelniach. Zmiany umożliwiają powołanie dodatkowe oddziałów szkołach, które zapewnią edukację dla obywateli Ukrainy. Także ukraińscy nauczyciele akademiccy będą mogli zostać zatrudnieni na polskich uczelniach.

INNE PROPOZYCJE

Ukraińcy w Polsce zostaną zwolnieni z podatku od otrzymanych darowizn. Zwolnieniu będzie podlegała dowolna forma pomocy, nie będzie też ograniczona kwotowo. Świadczenia dla osób przyjmujących uchodźców pod swój dach będą wolne od podatku; płatnicy PIT i CIT będą także mogli wpisać pomoc Ukraińcom w koszty uzyskania przychodu. Projekt przewiduje też stworzenie w budżecie państwa nowej rezerwy celowej na pomoc obywatelom Ukrainy. Premier będzie mógł także zablokować planowane wydatki z całego budżetu państwa w celu wykonania zadań z tego zakresu.

Projekt przewiduje też wypłatę świadczenia osobom i podmiotom, które zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną. Przewiduje się, że będzie to 40 zł dzienni, czyli ok 1200 zł miesięcznie wypłacane maksymalnie przez 60 dni. Pomoc finansowa będzie przysługiwała też uchodźcom z Ukrainy. Zgodnie z propozycją dostana oni jednorazowo 300 zł na osobę.

W projekcie znalazł się także przepis, który gwarantuje funkcjonariuszom publicznym bezkarność za złamanie dyscypliny finansów publicznych i złe gospodarowanie pieniędzmi w kilku przypadkach, m.in. za czyny popełnione w czasie obowiązywania stanu wyjątkowego, trwania wojny napastniczej na terytorium sąsiedniego państwa, a także w czasie pandemii, a sprawca działał w celu m.in. ochrony życia lub zdrowia wielu osób lub mienia wielkiej wartości.

PAP/raf