Centrum Badań Kosmicznych PAN udostępniło w sieci wiele informacji dotyczących przestrzeni międzyplanetarnej i Ziemi. Wśród nich są wyniki z pomiarów z dwóch polskich satelitów i dane z polskiej aparatury kosmicznej.

Centrum Badań Kosmicznych PAN uruchomiło serwis openSpace (https://data.cbkpan.pl/). Materiały – 950 tysięcy stron danych z niemal 50 lat działalności instytutu – można pobierać bezpłatnie, niezależnie od tego, czy będą wykorzystane do pracy naukowej, czy do celów komercyjnych.

BEZPŁATNY I DLA KAŻDEGO

– Wolny i bezpłatny dostęp do wiedzy jest podstawą wszelkiego rozwoju, kołem zamachowym zmian. Właśnie dlatego zdecydowaliśmy się otworzyć dostęp do wyników badań prowadzonych przez naszych naukowców, do danych inżynieryjnych szeregu przyrządów naukowych, jakie zaprojektowaliśmy i wykonaliśmy w CBK PAN na międzynarodowe misje kosmiczne. Na platformie openSPACE umieściliśmy niemal wszystko to, czym zajmowaliśmy się przez 47 lat istnienia Centrum i mamy nadzieję, że w tej zdigitalizowanej formie będzie służyło kolejnym pokoleniom naukowców i inżynierów – mówi dr hab. inż. Piotr Orleański, dyrektor CBK PAN.

W portalu znalazły się m.in. zbiory danych i wyników z pomiarów z dwóch polskich satelitów naukowych konstelacji BRITE – Lem i Heweliusz – które analizują najjaśniejsze gwiazdy na niebie. Internauci znajdą też na stronie dane z jonogramów, czyli wyników pomiarów jonosfery. Do jej badań wykorzystywane są jonosondy konstruowane w CBK PAN – to jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie powstaje ta aparatura. Jonogramy pozwalają na obserwacje i prognozowanie pogody kosmicznej, a także przewidywanie nawet z kilkudniowym wyprzedzeniem zakłóceń w radiokomunikacji albo nawigacji satelitarnej.

DANE, SPRAWOZDANIA, DOKUMENTACJE I ANALIZY

W serwisie znalazł się również zbiór danych grawimetrycznych, gromadzonych przez Laboratorium Geodynamiczne w Książu i rejestrowanych w Międzynarodowym Centrum Pływów Ziemskich (ICET). Naukowcy z Książa badają m.in. oddziaływanie Księżyca i Słońca na naszą planetę. Portal openSpace zawiera też dane z różnych pomiarów satelitarnych z 70 przyrządów skonstruowanych w Centrum Badań Kosmicznych PAN i dokumentację tej aparatury. Wśród udostępnionych materiałów są również prace naukowe zrealizowane i obronione w CBK PAN, roczne sprawozdania tej instytucji oraz patenty kosmiczne zgłoszone przez Polaków.

Zbiór openSPACE zawiera także obserwacje laserowe sztucznych satelitów prowadzone na potrzeby polskich i międzynarodowych instytucji w Stacji Laserowej Obserwatorium Astrogeodynamicznego CBK PAN w Borówcu pod Poznaniem.

– Prowadzone przez nas obserwacje laserowe polegają na pomiarze czasu przelotu wiązki laserowej, którą wysyłamy w stronę śledzonego obiektu. Aktualnie śledzimy stale ponad 100 obiektów znajdujących się od niskiej orbity ziemskiej (LEO) po średnią orbitę ziemską (NEO) – wyjaśnia dr Paweł Lejba, kierownik Obserwatorium Astrogeodynamicznego CBK PAN.

Portal może być źródłem informacji dla naukowców z wielu dziedzin, miłośników astronomii, przedsiębiorców i dziennikarzy.

Serwis to projekt Polski Cyfrowej „openSPACE – repozytorium otwartych danych wysokiej wartości z obserwacji Ziemi i kosmosu”.

PAP/raf