Muzeum Piaśnicy w miejscu, w którym podejmowano decyzję o mordzie

Piaśnica 0

Będą tu organizowane wystawy i koncerty, prowadzone badania naukowe poświęcone egzekucjom w Lasach Piaśnickich. Siedzibą Muzeum Piaśnica będzie Villa Musica przy ulicy Ofiar Piaśnicy w Wejherowie, którą kupiło w tym celu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od października 1939 roku do kwietnia 1940 roku w lasach pod Wejherowem zamordowano od 12 do 14 tysięcy osób, głównie przedstawicieli polskiej i kaszubskiej inteligencji. Piaśnica nazywana jest „pomorskim Katyniem” lub „Kaszubską Golgotą”, bo jest największym po KL Stutthof miejscem kaźni ludności polskiej na Pomorzu w okresie II wojny światowej.

Piaśnica 1Piaśnica 2Piaśnica 3

Zdjęcia wykonał Waldemar Engler – volksdeutsch z Wejherowa, a zarazem członek SS (w cywilu fotograf). Odbitki zdjęć, które wykonał w Piaśnicy zostały wykradzione przez jego polskich pracowników, m.in. Józefa Czoska z volkslisty, wcielonego do Luftwaffe.

W miejscu mordu znajduje się symboliczny cmentarz z krzyżami oznaczającymi masowe groby. W Wejherowie, w miejscu, gdzie zjeżdża się z głównej drogi w kierunku cmentarza, stanęła symboliczna Brama Piaśnicka. Muzeum będzie się mieściło w domu, który stoi na przeciwko bramy.

ZREALIZOWANE PLANY

O instytucji, która upamiętniałaby mord w lasach pod Wejherowem, mówiono od lat. Planowano, że jej siedzibą będzie Villa Musica, ale brakowało pieniędzy na utworzenie placówki i odkupienie budynku od właścicieli. W czasie wojny dom zarekwirowali Niemcy, była tu lokalna siedziba Gestapo. Stąd m. in. zarządzano organizacją mordów w Piaśnicy, a w piwnicach domu magazynowano odzież i inne przedmioty zabrane ofiarom.

willa piaśnicaWillę wybudował w 1926 roku dr Franciszek Panek, znany przed wojną lekarz. Jego dwie córki, nauczycielki, zostały zamordowane w Lesie Piaśnickim. Ministerstwo kultury odkupiło budynek od prawnuka dra Panka, Kazimierza Ostrowskiego.

– Cieszę się bardzo, że w tym domu, który jest naznaczony historią i piękną, bo przed wojną kwitło tu życie kulturalne; i tragiczną w czasie II wojny światowej, powstanie właśnie takie muzeum – powiedział Krzysztof Ostrowski.

O utworzenie instytucji osobiście zabiegał wiceminister kultury Jarosław Sellin. – Bardzo często spotykałem się z nieżyjącą już matką pana Krzysztofa, Zofią Ostrowską, i rozmawialiśmy o idei utworzenia muzeum. Czekaliśmy na sprzyjający czas, żeby była determinacja i wola polityczna, żeby to zrobić. Ona teraz nastała. Niestety, pani Zofia tego momentu nie doczekała – powiedział Jarosław Sellin. – PiS przywiązuje dużą wagę do polityki historycznej, do polityki pamięci. Uważamy, że można ją prowadzić poważnie poprzez trwałe instytucje.

OTWARCIE W CIĄGU ROKU

Muzeum Piaśnica utworzyło 16 grudnia Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako oddział Muzeum Stutthof w Sztutowie. Wkrótce w Vilii Musica rozpoczną się prace adaptacyjne. Instytucja zostanie otwarta w ciągu roku.

piasnica dyrektorDyrektorką placówki została Teresa Patsidis, była radna Wejherowa i wieloletnia asystentka posła Jarosława Sellina. Zapowiada, że będą trzy obszary działania: naukowo-badawczy, wystawienniczy i edukacyjny. – Będziemy dążyli do penetracji szczególnie archiwów niemieckich, czego do tej pory nie zrobiono. Co prawda Instytut Pamięci Narodowej otworzył już przewód sądowy badania zbrodni, natomiast badań naukowych w archiwach nie było – powiedziała Teresa Patsidis.

W piwnicach wilii, gdzie między innymi składowano rzeczy ofiar mordu, pokazana będzie historia zbrodni. Na parterze znajdzie się wystawa prezentująca działalność przedstawicieli inteligencji, którzy zostali rozstrzelani w Lasie Piaśnickim. – Będzie ekspozycja stała, ale będą też wystawy czasowe – tłumaczyła dyrektor placówki. Zamierza także prowadzić działania edukacyjne, organizować koncerty i pokazy filmów historycznych.

– Myślę, że ten obiekt będzie żywym dowodem pamięci i pracą nad tą pamięcią – stwierdziła Teresa Patsidis. Zapowiedziała współpracę z różnymi organizacjami i władzami samorządowymi. – Tak wielkie dzieło wymaga dużej komunikacji, otwartości społecznej.

MUZEUM WESTERPLATTE

16 grudnia Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego utworzyło także Muzeum Westerplatte. – To będzie odrębna instytucja należąca do ministerstwa – tłumaczy Jarosław Sellin. – W plenerze, na terenie półwyspu Westerplatte, postaramy się odtworzyć, częściowo zrekonstruować oryginalne miejsca, gdzie się odbywała siedmiodniowa bitwa.

Zwiedzający będą spacerować po terenie walk. – Będzie to miejsce, w którym będzie można szczegółowo poznawać etapy tej siedmiodniowej bitwy, ale też miejsce, które ogólnie opowie o wojnie obronnej w 1939 roku – zapowiada wiceminister kultury.

Dyrektorem Muzeum Westerplatte został Piotr Semków, profesor Akademii Marynarki Wojennej.

Marzena Bakowska
Zwiększ tekstZmniejsz tekstCiemne tłoOdwrócenie kolorówResetuj